Phu Lang Gọi Ta Về Nhà Ăn Bám Rồi!
Chương 104
Năm mới đến, huyện nha mở cửa làm việc trở lại, công trình thủy lợi tạm dừng dịp Tết được gấp rút triển khai.
Hoàng gia rất coi trọng việc huyện nha thu mua vật liệu xây dựng lần này, còn tự mình phái người hỗ trợ xưởng sản xuất thu mua đá và đốn gỗ. Đê điều sông cũng được gia cố chắc chắn, việc xây dựng rãnh nước dẫn đến tận làng Khởi Khiếu ngoài thành cũng đã hoàn tất.
Thời tiết huyện Thu Dương ấm áp, mùa xuân đến sớm hơn những nơi khác.
Cuối tháng giêng, cây cối trút lá cuối thu đã bắt đầu đâm chồi nảy lộc, những cây lê hướng dương còn vội vàng nở hoa.
Ngày nghỉ, thời tiết ấm áp dễ chịu, Đỗ Hành muốn đến làng xem tiến độ xây dựng mương máng và guồng nước, sau đó ghé qua mỏ đá của Hoàng gia.
Nhìn hai đứa nhỏ, rõ ràng đã tròn trịa hơn sau Tết, nhất là Đạm Sách, bế lên còn nặng hơn cả anh trai nó.
Đỗ Hành thấy buồn cười, nghĩ ngày nghỉ không bận rộn nên đưa các con đi dạo, coi như là vận động giảm béo sau Tết.
Đầu năm, huyện vẫn còn náo nhiệt không khí năm mới, người xe qua lại trên đường huyện đông đúc, di chuyển chậm chạp.
Thừa Ý và Đạm Sách cùng nhau nhoài người ra cửa sổ xe ngắm nhìn phố xá bên ngoài.
Tần Tiểu Mãn rất muốn bế hai đứa vào ngồi cho đàng hoàng, chỉ sợ chúng nhìn thấy đồ chơi và đồ ăn ngon trên phố lại đòi mua.
Nhưng Đỗ Hành biết tính nết của con mình, nên đã giao ước trước, nếu trên đường phố chúng đòi mua đồ thì sẽ không được đi ra ngoài thành nữa.
Hai đứa nhỏ đồng ý chỉ xem náo nhiệt, không mua gì.
“Cha, cha! Dừng xe lại!”
Đỗ Hành vừa yên tĩnh được một lát, nghe thấy tiếng Thừa Ý, hắn nhướng mày: “Không phải đã nói là không mua đồ sao? Không muốn đi nữa à?”
Đạm Sách vội vàng chỉ ra ngoài: “Người đó thật đáng thương, cho ông ấy ít tiền đi. Lấy tiền lì xì của Đạm Sách cho ông ấy.”
Đỗ Hành và Tần Tiểu Mãn nhìn theo, thấy một ông lão ăn xin bên đường, quần áo tả tơi, trông càng đáng thương hơn giữa những người ăn mặc chỉnh tề trong tiết trời còn chút không khí xuân.
Hắn ra hiệu cho dừng xe, để người hầu đưa hai đứa nhỏ đến bố thí.
Tần Tiểu Mãn thấy hai đứa nhỏ bỏ một nắm đồng tiền vào bát của người ăn xin, ngay lập tức có vài người khác vây quanh xin tiền, cậu không khỏi thở dài: “Hiện giờ việc buôn bán trong huyện đúng là nhộn nhịp hơn so với lúc chúng ta mới đến, nhưng người ăn xin vẫn còn rất nhiều.”
Đỗ Hành tất nhiên cũng biết, chỉ là công việc trong huyện nhiều và phức tạp, không thể giải quyết mọi vấn đề cùng một lúc.
Nhưng những người dân không ruộng đất này chắc chắn phải được giải quyết, ảnh hưởng đến mỹ quan thành phố chỉ là chuyện nhỏ, quan trọng là phải an cư lạc nghiệp cho họ.
“Cứ từ từ mà giải quyết thôi.”
Đến làng, lũ nhỏ rất vui vẻ, không khí đã thoang thoảng mùi đất mới của mùa xuân.
Đạm Sách há miệng hít thở không khí trong lành, chạy nhảy trên bờ ruộng, lúc thì hái hoa lê trắng cài lên tóc cho Thừa Ý, lúc thì lại kéo anh trai ra ruộng khô có cỏ non mọc lên bắt châu chấu nhỏ bằng nửa ngón tay út.
Tần Tiểu Mãn không biết từ đâu tìm ra một con diều bướm, gió xuân nhẹ nhàng nâng diều bay lên, ba cha con cùng nhau thả diều trên khoảng đất trống, vui vẻ hòa thuận.
Đỗ Hành đang chuẩn bị cầm dây diều thì một người làm trong xưởng vội vã chạy đến.
“Có kẻ gây rối ở mỏ đá, Hoàng lão gia nghe nói đại nhân ở đây, muốn mời ngài qua xem.”
Đỗ Hành nghe vậy cau mày, nói với gia đinh một tiếng rồi vội vàng cùng người làm đến mỏ đá.
“Đỗ đại nhân đến rồi!”
Lần này đến làng, Đỗ Hành vốn đã định đến mỏ đá xem xét, làng này cách mỏ đá không xa, chỉ mất một khắc đồng hồ đã tới.
Hắn vừa xuống xe, mỏ đá đang ồn ào bỗng im bặt.
Ngay lập tức, mấy người bị bắt giữ bị ấn quỳ xuống trước mặt Đỗ Hành: “Những người này là sao?”
Hoàng Văn Quảng lập tức bẩm báo: “Đêm qua, những người này lẻn vào mỏ đá, định châm lửa đốt kho thuốc nổ rồi ném vào những khối đá mới khai thác để phá hoại, may mà bị đội tuần tra của mỏ đá bắt tại trận.”
Đỗ Hành thấy kẻ cầm đầu cứ cúi gằm mặt, hắn hất cằm lên, lính huyện lập tức nắm cằm hắn ta, bắt ngẩng lên.
Nhìn thấy khuôn mặt quen thuộc trước mặt, Đỗ Hành nhíu mày: “Vương Nhị?”
“Mới được thả ra chưa đầy hai tháng, sao thế, tay chân lại ngứa ngáy không yên phận hay là đã hối cải muốn đến mỏ đá làm việc?”
Vương Nhị liếc mắt sang, không dám nhìn Đỗ Hành, hai lần đụng phải tấm sắt, tâm trạng tất nhiên không tốt, cũng không thể chối cãi.
“Vì sao lại đến mỏ đá gây rối?”
Vương Nhị không trả lời, lính huyện siết chặt cánh tay hắn ta, Vương Nhị nghiến răng: “Tao tức, nhìn không quen người ta xây dựng cái thủy lợi gì đó. Thuốc nổ nổ đá ầm ầm, ồn ào làm tao không ngủ được!”
“Trước mặt đại nhân mà ngươi còn dám hỗn xược!”
Lính huyện càng dùng sức hơn.
Thấy Vương Nhị mồ hôi nhễ nhại trên trán nhưng vẫn không nói lời nào thật lòng, Đỗ Hành xua tay: “Đưa hắn ta về nhà giam, nhốt vào phòng trong cùng, ở đó cách âm tốt, sẽ không làm phiền ai ngủ nữa.”
Vương Nhị nghe vậy há miệng, nhưng lại không thể phản bác, bị lôi đi.
Hoàng Văn Quảng thấy mọi người tản đi, tiến lên nói với Đỗ Hành: “Tiểu dân cảm thấy nhất định là có kẻ đứng sau Vương Nhị, chỉ là tên lưu manh này miệng kín như bưng, tiểu dân vô dụng không thể moi ra được gì.”
Không cần Hoàng Văn Quảng nói, Đỗ Hành cũng biết, một tên lưu manh trong huyện, nếu không có việc gì sao lại nghĩ đến việc đánh bom mỏ đá, cho dù hắn không phục vì bị huyện nha bắt giữ trước đó, cũng sẽ không dùng cách này để trả thù huyện nha.
Hắn ta đến đây phá hoại đá rõ ràng là nhắm vào Hoàng Văn Quảng, đá dùng để xây dựng thủy lợi cần được khai thác, sau đó được thợ đá mài thành hình dạng tấm hoặc trụ, cần rất nhiều nhân lực.
Vương Nhị làm hỏng đá, chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến tiến độ xây dựng, khi đó huyện nha truy cứu trách nhiệm, dĩ nhiên Hoàng Văn Quảng sẽ là người gánh chịu.
May mắn là Hoàng Văn Quảng khi nhận thầu thu mua lần này đã rất thận trọng, biết chắc chắn sẽ có người không để ông yên, huống chi trước đây không có xung đột lợi ích trực tiếp đã như vậy, huống chi bây giờ đã có xung đột lợi ích.
Ông ta tăng cường tuần tra canh gác, quả nhiên đã tóm được kẻ gây rối.
Đỗ Hành nói: “Ngươi cứ coi nơi này cho tốt, huyện nha sẽ tiếp tục điều tra.”
…
“Vương Nhị bị bắt rồi!”
Ngụy Hồng Minh nhận được tin khi đang cãi nhau với Vân Thanh Văn ở nhà.
Mới đây mà đã hai mươi mấy tuổi, tuổi thanh xuân không còn nữa.
Vân Thanh Văn thấy bạn bè cùng trang lứa đều đã có con cái đề huề, y hồi trẻ từng bị sảy thai, sức khỏe bị ảnh hưởng, hai năm hòa thuận với Ngụy Hồng Minh đều dùng để điều dưỡng cơ thể.
Sau đó đến huyện Thu Dương, bản chất của Ngụy Hồng Minh lộ rõ, y vì kiêu ngạo đã cãi nhau không ít với chồng, mỗi lần cãi nhau là lại về nhà mẹ đẻ để dọa Ngụy Hồng Minh, ban đầu vài lần cũng có thể khiến hắn sợ hãi mà dỗ dành y quay về, nhưng nhiều lần rồi, chiêu này cũng không còn hiệu quả nữa.
Không chỉ Ngụy Hồng Minh chán ghét không quan tâm, mà Vân gia cũng không chịu nổi sự nháo nhào của Vân Thanh Văn.
Lúc đầu, Vân gia đã không ủng hộ cuộc hôn nhân này, Vân Thanh Văn không giữ lễ nghĩa, tự ý quyết định rồi qua lại với Ngụy Hồng Minh, làm tổn thương tình cảm gia đình, sau này được như ý muốn lại không sống yên ổn, suốt ngày gây chuyện thị phi khiến hàng xóm láng giềng cười nhạo, làm hỏng cả danh tiếng của Vân gia.
Mỗi lần cãi nhau về nhà mẹ đẻ, Vân Thanh Văn nói năng cũng khó nghe, vẫn như trước khi lấy chồng, chẳng chín chắn chút nào, thường xuyên gây chuyện, khi còn nhỏ thì người nhà chỉ cho là y bướng bỉnh, lớn rồi lập gia đình cũng không thấy thay đổi, đó chính là không hiểu chuyện.
Lại kết hôn gần bảy tám năm rồi mà vẫn chưa có con, người nhà tự nhiên cũng dần dần không ưa nữa.
Vân Thanh Văn thấy mình hai đầu đều không được lòng, sống lay lắt qua ngày, đầu năm lại từ nhà mẹ đẻ về, chuẩn bị sống hòa thuận với Ngụy Hồng Minh, dù sao cũng phải sinh con để dựa vào.
Nhưng vừa về đã thấy Ngụy Hồng Minh trong thời gian y không có ở nhà đã nạp thêm thiếp mới, tiểu thiếp trong nhà đã có bảy tám người, thông phòng thì nhiều không đếm xuể, y lập tức nổi trận lôi đình.
Vừa vào cửa đã thấy Ngụy Hồng Minh nằm nghiêng trên trường kỷ, mấy năm sống an nhàn sung sướng đã không còn vẻ nho nhã của một thư sinh hồi trẻ, bụng phệ ra không nói, khuôn mặt vốn góc cạnh giờ giống như một cái thớt dài thêm mắt mũi miệng, béo núc ních khiến người ta không muốn nhìn.
Lại còn âu yếm với ả đào hát kia, há miệng để ả ta đút nho bóc vỏ.
Vân Thanh Văn thấy cảnh tượng này vừa tức giận vừa buồn nôn, lập tức đập phá đồ đạc.
“Ngươi làm cái gì! Giống như mấy mụ đàn bà chanh chua ngoài chợ!”
“Ngươi còn dám mắng ta chanh chua, xem lại bộ dạng của ngươi đi!”
Hai người cãi nhau ỏm tỏi, ả đào thấy vậy liền sợ hãi chui ra ngoài, thấy hai người sắp đánh nhau, quản gia vội vàng chạy vào can ngăn.
“Nếu không có việc quan trọng, hôm nay nhất định cho các ngươi hai cái bạt tai! Còn không mau cút về phòng!”
“Ta còn muốn nhìn mặt ngươi sao!”
Hai người không vui vẻ gì mà tách ra.
Ngụy Hồng Minh một lúc sau mới bình tĩnh lại, hỏi quản gia sự tình.
Vốn đã chán ghét Vân Thanh Văn, bây giờ lại nghe nói người làm việc bất cẩn như vậy, càng thêm tức giận.
“Tên Vương Nhị này bị giam hai tháng đầu óc cũng bị giam cho hỏng rồi sao, làm việc sơ suất như vậy, bị bắt cũng đáng đời!”
Quản gia biết Ngụy Hồng Minh chỉ nói cho hả giận, bèn nói: “May là Vương Nhị miệng kín, Hoàng Văn Quảng tra khảo hồi lâu cũng không moi được lời nào, tuy bị giam vào nhà lao phía Nam, nhưng hắn cũng là khách quen của nhà lao rồi.”
Ngụy Hồng Minh thở dài một hơi: “Miệng hắn ta kín, những năm nay đã làm không ít việc cho ta, ta biết rõ hắn ta. Sợ là tên tri huyện nhỏ đó đã nghi ngờ Ngụy gia.”
“Cho dù hắn ta nghi ngờ thì sao chứ, chuyện không có bằng chứng thì làm gì được ai?”
Ngụy Hồng Minh híp mắt, cười khẩy: “Cũng đúng. Cho dù tên tri huyện nhỏ đó nghe lời Hoàng Văn Quảng mà nghi ngờ Ngụy gia, hắn ta có thể làm gì.”
Nhưng mấy ngày sau, huyện nha dán cáo thị, công trình thủy lợi tiến triển ổn định, Hoàng gia không chỉ phối hợp hỗ trợ tốt, mà còn bắt được kẻ định cản trở việc xây dựng.
Huyện nha khen ngợi Hoàng gia, thưởng quyền khai khẩn năm mươi mẫu đất hoang phía Nam thành, khuyến khích các hào phú địa chủ trong huyện noi gương Hoàng gia, đóng góp sức lực cho huyện nha và triều đình.
Các đại hộ trong huyện đã biết kết giao với huyện nha ắt có lợi, chỉ là không ngờ lại có lợi đến vậy.
Mùa xuân gieo trồng, Hoàng gia rầm rộ chiêu mộ tá điền khai khẩn đất hoang, vì hai năm đầu khai hoang đất hoang thu hoạch không tốt, đã xin ý kiến huyện nha chia đôi thu hoạch.
Một lúc, rất nhiều tá điền đổ xô đến Hoàng gia xin khai hoang đất hoang để canh tác.
Nhiều tá điền đi theo Ngụy gia trước đây không chịu nổi sự áp bức, chỉ cần không nợ nần tiền bạc ruộng vườn của Ngụy gia, lập tức xin nghỉ việc rồi sang làm cho Hoàng gia, thà đi khai hoang ruộng nương được chia một nửa thu hoạch, còn hơn làm việc dưới trướng Ngụy gia, được chia một hai phần từ đất sẵn có.
Ngụy gia không coi tá điền ra gì, chỉ cần có lựa chọn khác, tá điền nào cũng không muốn đi theo, bây giờ đã có nơi khác để đi, tất nhiên là chạy hết.
Một lúc, số tá điền dưới trướng Ngụy gia đã mất một phần tư, số còn lại là những người đã bị áp bức đến mức nợ tiền bạc không dễ dàng rời đi được.
Huyện nha còn khuyến khích những người dân ăn xin lang thang tái định cư, bất kỳ đại hộ nào trong huyện sẵn lòng cứu tế dân chúng, cung cấp lương thực và chỗ ở, sẽ được cấp quyền khai khẩn đất hoang tương ứng với số lượng người mà họ cứu giúp, nhưng trong vài năm đầu tiên canh tác, phần trăm thu hoạch với tá điền chỉ được chia đôi như Hoàng gia.
Những người có ý định có thể đến huyện nha đăng ký kiểm tra, một khi được thông qua thì có chứng nhận.
Các đại hộ trong huyện cũng sẽ tính toán làm ăn, đất đai là nền tảng của cuộc sống, ai lại không muốn có thêm đất trong tay, cho dù huyện Thu Dương đất rộng người thưa, nhưng nếu không có lệnh của huyện nha, người thường không thể mua được cũng không có quyền khai khẩn, bây giờ đây là một cơ hội làm ăn lâu dài, nhiều người có năng lực đều muốn thử vận may.
Đầu tiên tất nhiên là Hoàng gia và những người có mối quan hệ tốt với họ, sau khi huyện nha thẩm định thì có khá nhiều hộ gia đình được cấp quyền khai khẩn đất hoang ít nhiều.
Đồng thời, rất nhiều tá điền đổ xô đến đất hoang, tá điền làm việc cho những hộ gia đình chia tỷ lệ thu hoạch cao trước đây cũng bỏ đi rất nhiều.
Thấy sắp đến mùa xuân gieo hạt, những tá điền vốn bị nắm chặt trong tay bỗng nhiên cứng rắn lên, nhiều đại hộ trong huyện hoảng loạn, vội vàng tuyển dụng lại tá điền.
Nhưng tá điền, thậm chí cả người lang thang ăn xin, đều đã có nơi để đi, với điều kiện chia phần thu hoạch nghiêm ngặt như vậy, ai lại muốn nhảy vào lửa, đâu còn tuyển dụng được tá điền mới.
Huyện nha yêu cầu những người xin được quyền khai khẩn đất hoang phải canh tác trong năm nay, số lượng tá điền sẵn có đã không đủ, những người này không những bỏ lỡ cơ hội đăng ký, mà còn phải lo lắng việc canh tác thiếu nhân lực trong năm nay.
Một nhóm các đại hộ do Ngụy gia dẫn đầu đều đến tìm Ngụy Hồng Minh để bàn bạc đối sách.
Ngụy Hồng Minh nhìn cáo thị của huyện nha liên tiếp được dán ra trong năm nay, tức đến đau gan.
Rõ ràng tên tri huyện tai thính mắt tinh đó đã biết chuyện tá điền, nên mới cấu kết với Hoàng gia, bây giờ là muốn chỉnh đốn việc chia thu hoạch của tá điền.
“Các ngươi sợ gì, không phải tất cả tá điền đều bỏ đi, chia thêm đất cho những người còn lại thì vẫn canh tác được. Chỉ cần qua được năm nay là được rồi.”
“Nhưng tá điền làm việc ngày đêm cũng chỉ canh tác được bấy nhiêu đất, chia nhiều quá, mùa xuân gieo hạt cũng chỉ có bấy nhiêu ngày, nếu bỏ lỡ mùa vụ, sản lượng mùa thu nhất định bị giảm. Lúc đó thiệt hại vẫn là…” Địa chủ nhỏ giọng nói: “Trâu gia là hộ nhỏ, không thể so với Ngụy gia giàu có, chỉ dựa vào ít đất ruộng này để sống qua ngày…”
Cũng không phải là thấy gió mà chạy, so với sản nghiệp của Ngụy gia, nhà mình thực sự không chịu nổi tổn thất.
Ngụy Hồng Minh nghe những lời này trong lòng bực tức, nhưng vẫn giữ vẻ mặt hòa nhã: “Vậy ý của các ngươi là gì?”
“Hay là giảm bớt tỷ lệ chia phần với nông dân đi, nếu không, lúc này không thể tuyển được người. Thời tiết trong huyện ấm áp, mùa xuân cày cấy đến sớm, cần phải nhanh chóng tuyển người…”
Thấy sắc mặt Ngụy Hồng Minh càng lúc càng khó coi, địa chủ im bặt.
Ngụy Hồng Minh nghe những lời này, biết là tên tri huyện nhỏ đó đã thắng, hắn ta làm nhiều như vậy chẳng phải là muốn phá vỡ quy tắc chia phần cho tá điền ở huyện Thu Dương sao, muốn ép các đại hộ giảm tỷ lệ chia thu hoạch với tá điền, nếu không, theo tỷ lệ chia hiện tại, chắc chắn không thể tuyển dụng được tá điền.
“Các ngươi đã có chủ kiến rồi, hà tất còn đến đây tìm ta thương lượng, tự mình làm là được rồi.”
Vì lợi mà tụ tập, bây giờ cũng vì lợi mà tản đi, Ngụy Hồng Minh biết rõ đại thế khó cưỡng, nếu như làm quá căng thẳng chỉ sợ bị phản đòn, dù sao một nhà thì dễ đối phó, nhiều nhà thì khó đối phó.
Hiện tại Ngụy gia đã mất đi phần lớn sự giúp đỡ của Vân gia.
Nhưng điều hắn ta bực tức nhất là vì những người này giảm tỷ lệ chia, hắn ta cũng phải giảm theo.
Trước đây, tỷ lệ chia trong huyện khác với nơi khác có thể duy trì đến nay, đó là vì tám phần hộ gia đình trong huyện đều chia phần cao hơn quy định của triều đình, môi trường chung như vậy nên tá điền dù có khổ cũng không nói được gì, đổi sang nhà khác chỉ còn cao hơn.
Bây giờ nếu như đa số các đại gia giảm tỷ lệ chia, tỷ lệ chia trong huyện đa số là bốn sáu, nếu có ba bảy hai tám, đó chính là quá khác biệt, đạo lý cũng như trước đây.
Tá điền bất mãn đến huyện nha kêu oan, trước đây là pháp luật không xử hết tội, nếu bị cô lập, huyện nha nhất định sẽ xử lý.
Sau khi mọi người tản đi, Ngụy Hồng Minh tức đến nghẹn họng, bàn ghế trong sảnh bị đập phá tan tành: “Đỗ Hành quả thật có bản lĩnh, không hổ là người có thể triệt lão già Giang Tác Vô đó đi, quả thật ta đã xem thường hắn!”
Đỗ Hành sau khi biết tin các đại hộ trong huyện đều âm thầm giảm tỷ lệ chia nông sản, đang ở thư phòng viết thư trả lời cho những người bạn học và sư huynh từng thân thiết, trao đổi về cuộc sống sau khi rời khỏi thư viện Bạch Dung.
“Cuối cùng cũng chịu thua rồi, may mà có Hoàng gia mở lời trước, nếu không, chuyện này cũng không dễ dàng triển khai.”
Tần Tiểu Mãn nói: “Hôm nay ta ra ngoài mua đồ thấy người ăn xin trên đường ít đi nhiều, gần như không còn thấy nữa.”
Đỗ Hành cười nói: “Họ đã đến hộ tịch đăng ký lập hộ rồi, những người có sức khỏe, biết làm việc đều đã được chọn, còn lại không ít người già yếu bệnh tật. Nhưng an cư được bao nhiêu thì an cư bấy nhiêu, đợi qua mùa xuân cày cấy rồi mới biết còn lại bao nhiêu người, lúc đó huyện nha an trí cho những người già yếu này cũng dễ dàng hơn.”
Số người lang thang trước đây quá đông, huyện nha thực sự không thể lo xuể.
Tần Tiểu Mãn vui vẻ nói: “Bây giờ dân chúng đã được an trí phần lớn, trong huyện ít gặp hơn, vài ngày nữa quan viên từ phủ đến khảo hạch thấy vậy ấn tượng cũng tốt hơn.”
Quan địa phương năm năm khảo hạch một lần để điều chuyển, nhưng không phải năm năm mới khảo sát một lần, mà thực chất là hàng năm đều có đánh giá, chỉ cần không có lỗi lầm hoặc công trạng lớn, hoặc triều đình có sự sắp xếp đặc biệt, đánh giá trong năm năm đó sẽ không có gì thay đổi.
Hơn nữa khảo sát cũng sẽ không nghiêm ngặt như kỳ đại tuyển năm năm một lần, thường chỉ xem xét thuế má, sản lượng lương thực, danh tiếng của quan viên, tương đối nhẹ nhàng hơn.
Vì hàng năm vào khoảng cuối năm, đúng vào mùa thu hoạch, địa phương bận rộn, quan trên cũng không tiện đến khảo sát, thường là vào đầu năm sau, trước mùa xuân gieo hạt mới đến khảo hạch, lúc này thuế má, sản lượng của năm trước triều đình cũng đã nhận được, lại là lúc huyện nhàn rỗi hơn, đến khảo hạch là thích hợp nhất.
Đỗ Hành không phải vì đối phó khảo hạch mà an trí người lang thang, chỉ là thời gian trùng hợp mà thôi.
Đương nhiên làm được việc thực sự cho dân, quan trên đánh giá cao mình lại được thêm một đánh giá tốt, đó chính là chuyện hai mặt đều vui vẻ.
Hoàng gia rất coi trọng việc huyện nha thu mua vật liệu xây dựng lần này, còn tự mình phái người hỗ trợ xưởng sản xuất thu mua đá và đốn gỗ. Đê điều sông cũng được gia cố chắc chắn, việc xây dựng rãnh nước dẫn đến tận làng Khởi Khiếu ngoài thành cũng đã hoàn tất.
Thời tiết huyện Thu Dương ấm áp, mùa xuân đến sớm hơn những nơi khác.
Cuối tháng giêng, cây cối trút lá cuối thu đã bắt đầu đâm chồi nảy lộc, những cây lê hướng dương còn vội vàng nở hoa.
Ngày nghỉ, thời tiết ấm áp dễ chịu, Đỗ Hành muốn đến làng xem tiến độ xây dựng mương máng và guồng nước, sau đó ghé qua mỏ đá của Hoàng gia.
Nhìn hai đứa nhỏ, rõ ràng đã tròn trịa hơn sau Tết, nhất là Đạm Sách, bế lên còn nặng hơn cả anh trai nó.
Đỗ Hành thấy buồn cười, nghĩ ngày nghỉ không bận rộn nên đưa các con đi dạo, coi như là vận động giảm béo sau Tết.
Đầu năm, huyện vẫn còn náo nhiệt không khí năm mới, người xe qua lại trên đường huyện đông đúc, di chuyển chậm chạp.
Thừa Ý và Đạm Sách cùng nhau nhoài người ra cửa sổ xe ngắm nhìn phố xá bên ngoài.
Tần Tiểu Mãn rất muốn bế hai đứa vào ngồi cho đàng hoàng, chỉ sợ chúng nhìn thấy đồ chơi và đồ ăn ngon trên phố lại đòi mua.
Nhưng Đỗ Hành biết tính nết của con mình, nên đã giao ước trước, nếu trên đường phố chúng đòi mua đồ thì sẽ không được đi ra ngoài thành nữa.
Hai đứa nhỏ đồng ý chỉ xem náo nhiệt, không mua gì.
“Cha, cha! Dừng xe lại!”
Đỗ Hành vừa yên tĩnh được một lát, nghe thấy tiếng Thừa Ý, hắn nhướng mày: “Không phải đã nói là không mua đồ sao? Không muốn đi nữa à?”
Đạm Sách vội vàng chỉ ra ngoài: “Người đó thật đáng thương, cho ông ấy ít tiền đi. Lấy tiền lì xì của Đạm Sách cho ông ấy.”
Đỗ Hành và Tần Tiểu Mãn nhìn theo, thấy một ông lão ăn xin bên đường, quần áo tả tơi, trông càng đáng thương hơn giữa những người ăn mặc chỉnh tề trong tiết trời còn chút không khí xuân.
Hắn ra hiệu cho dừng xe, để người hầu đưa hai đứa nhỏ đến bố thí.
Tần Tiểu Mãn thấy hai đứa nhỏ bỏ một nắm đồng tiền vào bát của người ăn xin, ngay lập tức có vài người khác vây quanh xin tiền, cậu không khỏi thở dài: “Hiện giờ việc buôn bán trong huyện đúng là nhộn nhịp hơn so với lúc chúng ta mới đến, nhưng người ăn xin vẫn còn rất nhiều.”
Đỗ Hành tất nhiên cũng biết, chỉ là công việc trong huyện nhiều và phức tạp, không thể giải quyết mọi vấn đề cùng một lúc.
Nhưng những người dân không ruộng đất này chắc chắn phải được giải quyết, ảnh hưởng đến mỹ quan thành phố chỉ là chuyện nhỏ, quan trọng là phải an cư lạc nghiệp cho họ.
“Cứ từ từ mà giải quyết thôi.”
Đến làng, lũ nhỏ rất vui vẻ, không khí đã thoang thoảng mùi đất mới của mùa xuân.
Đạm Sách há miệng hít thở không khí trong lành, chạy nhảy trên bờ ruộng, lúc thì hái hoa lê trắng cài lên tóc cho Thừa Ý, lúc thì lại kéo anh trai ra ruộng khô có cỏ non mọc lên bắt châu chấu nhỏ bằng nửa ngón tay út.
Tần Tiểu Mãn không biết từ đâu tìm ra một con diều bướm, gió xuân nhẹ nhàng nâng diều bay lên, ba cha con cùng nhau thả diều trên khoảng đất trống, vui vẻ hòa thuận.
Đỗ Hành đang chuẩn bị cầm dây diều thì một người làm trong xưởng vội vã chạy đến.
“Có kẻ gây rối ở mỏ đá, Hoàng lão gia nghe nói đại nhân ở đây, muốn mời ngài qua xem.”
Đỗ Hành nghe vậy cau mày, nói với gia đinh một tiếng rồi vội vàng cùng người làm đến mỏ đá.
“Đỗ đại nhân đến rồi!”
Lần này đến làng, Đỗ Hành vốn đã định đến mỏ đá xem xét, làng này cách mỏ đá không xa, chỉ mất một khắc đồng hồ đã tới.
Hắn vừa xuống xe, mỏ đá đang ồn ào bỗng im bặt.
Ngay lập tức, mấy người bị bắt giữ bị ấn quỳ xuống trước mặt Đỗ Hành: “Những người này là sao?”
Hoàng Văn Quảng lập tức bẩm báo: “Đêm qua, những người này lẻn vào mỏ đá, định châm lửa đốt kho thuốc nổ rồi ném vào những khối đá mới khai thác để phá hoại, may mà bị đội tuần tra của mỏ đá bắt tại trận.”
Đỗ Hành thấy kẻ cầm đầu cứ cúi gằm mặt, hắn hất cằm lên, lính huyện lập tức nắm cằm hắn ta, bắt ngẩng lên.
Nhìn thấy khuôn mặt quen thuộc trước mặt, Đỗ Hành nhíu mày: “Vương Nhị?”
“Mới được thả ra chưa đầy hai tháng, sao thế, tay chân lại ngứa ngáy không yên phận hay là đã hối cải muốn đến mỏ đá làm việc?”
Vương Nhị liếc mắt sang, không dám nhìn Đỗ Hành, hai lần đụng phải tấm sắt, tâm trạng tất nhiên không tốt, cũng không thể chối cãi.
“Vì sao lại đến mỏ đá gây rối?”
Vương Nhị không trả lời, lính huyện siết chặt cánh tay hắn ta, Vương Nhị nghiến răng: “Tao tức, nhìn không quen người ta xây dựng cái thủy lợi gì đó. Thuốc nổ nổ đá ầm ầm, ồn ào làm tao không ngủ được!”
“Trước mặt đại nhân mà ngươi còn dám hỗn xược!”
Lính huyện càng dùng sức hơn.
Thấy Vương Nhị mồ hôi nhễ nhại trên trán nhưng vẫn không nói lời nào thật lòng, Đỗ Hành xua tay: “Đưa hắn ta về nhà giam, nhốt vào phòng trong cùng, ở đó cách âm tốt, sẽ không làm phiền ai ngủ nữa.”
Vương Nhị nghe vậy há miệng, nhưng lại không thể phản bác, bị lôi đi.
Hoàng Văn Quảng thấy mọi người tản đi, tiến lên nói với Đỗ Hành: “Tiểu dân cảm thấy nhất định là có kẻ đứng sau Vương Nhị, chỉ là tên lưu manh này miệng kín như bưng, tiểu dân vô dụng không thể moi ra được gì.”
Không cần Hoàng Văn Quảng nói, Đỗ Hành cũng biết, một tên lưu manh trong huyện, nếu không có việc gì sao lại nghĩ đến việc đánh bom mỏ đá, cho dù hắn không phục vì bị huyện nha bắt giữ trước đó, cũng sẽ không dùng cách này để trả thù huyện nha.
Hắn ta đến đây phá hoại đá rõ ràng là nhắm vào Hoàng Văn Quảng, đá dùng để xây dựng thủy lợi cần được khai thác, sau đó được thợ đá mài thành hình dạng tấm hoặc trụ, cần rất nhiều nhân lực.
Vương Nhị làm hỏng đá, chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến tiến độ xây dựng, khi đó huyện nha truy cứu trách nhiệm, dĩ nhiên Hoàng Văn Quảng sẽ là người gánh chịu.
May mắn là Hoàng Văn Quảng khi nhận thầu thu mua lần này đã rất thận trọng, biết chắc chắn sẽ có người không để ông yên, huống chi trước đây không có xung đột lợi ích trực tiếp đã như vậy, huống chi bây giờ đã có xung đột lợi ích.
Ông ta tăng cường tuần tra canh gác, quả nhiên đã tóm được kẻ gây rối.
Đỗ Hành nói: “Ngươi cứ coi nơi này cho tốt, huyện nha sẽ tiếp tục điều tra.”
…
“Vương Nhị bị bắt rồi!”
Ngụy Hồng Minh nhận được tin khi đang cãi nhau với Vân Thanh Văn ở nhà.
Mới đây mà đã hai mươi mấy tuổi, tuổi thanh xuân không còn nữa.
Vân Thanh Văn thấy bạn bè cùng trang lứa đều đã có con cái đề huề, y hồi trẻ từng bị sảy thai, sức khỏe bị ảnh hưởng, hai năm hòa thuận với Ngụy Hồng Minh đều dùng để điều dưỡng cơ thể.
Sau đó đến huyện Thu Dương, bản chất của Ngụy Hồng Minh lộ rõ, y vì kiêu ngạo đã cãi nhau không ít với chồng, mỗi lần cãi nhau là lại về nhà mẹ đẻ để dọa Ngụy Hồng Minh, ban đầu vài lần cũng có thể khiến hắn sợ hãi mà dỗ dành y quay về, nhưng nhiều lần rồi, chiêu này cũng không còn hiệu quả nữa.
Không chỉ Ngụy Hồng Minh chán ghét không quan tâm, mà Vân gia cũng không chịu nổi sự nháo nhào của Vân Thanh Văn.
Lúc đầu, Vân gia đã không ủng hộ cuộc hôn nhân này, Vân Thanh Văn không giữ lễ nghĩa, tự ý quyết định rồi qua lại với Ngụy Hồng Minh, làm tổn thương tình cảm gia đình, sau này được như ý muốn lại không sống yên ổn, suốt ngày gây chuyện thị phi khiến hàng xóm láng giềng cười nhạo, làm hỏng cả danh tiếng của Vân gia.
Mỗi lần cãi nhau về nhà mẹ đẻ, Vân Thanh Văn nói năng cũng khó nghe, vẫn như trước khi lấy chồng, chẳng chín chắn chút nào, thường xuyên gây chuyện, khi còn nhỏ thì người nhà chỉ cho là y bướng bỉnh, lớn rồi lập gia đình cũng không thấy thay đổi, đó chính là không hiểu chuyện.
Lại kết hôn gần bảy tám năm rồi mà vẫn chưa có con, người nhà tự nhiên cũng dần dần không ưa nữa.
Vân Thanh Văn thấy mình hai đầu đều không được lòng, sống lay lắt qua ngày, đầu năm lại từ nhà mẹ đẻ về, chuẩn bị sống hòa thuận với Ngụy Hồng Minh, dù sao cũng phải sinh con để dựa vào.
Nhưng vừa về đã thấy Ngụy Hồng Minh trong thời gian y không có ở nhà đã nạp thêm thiếp mới, tiểu thiếp trong nhà đã có bảy tám người, thông phòng thì nhiều không đếm xuể, y lập tức nổi trận lôi đình.
Vừa vào cửa đã thấy Ngụy Hồng Minh nằm nghiêng trên trường kỷ, mấy năm sống an nhàn sung sướng đã không còn vẻ nho nhã của một thư sinh hồi trẻ, bụng phệ ra không nói, khuôn mặt vốn góc cạnh giờ giống như một cái thớt dài thêm mắt mũi miệng, béo núc ních khiến người ta không muốn nhìn.
Lại còn âu yếm với ả đào hát kia, há miệng để ả ta đút nho bóc vỏ.
Vân Thanh Văn thấy cảnh tượng này vừa tức giận vừa buồn nôn, lập tức đập phá đồ đạc.
“Ngươi làm cái gì! Giống như mấy mụ đàn bà chanh chua ngoài chợ!”
“Ngươi còn dám mắng ta chanh chua, xem lại bộ dạng của ngươi đi!”
Hai người cãi nhau ỏm tỏi, ả đào thấy vậy liền sợ hãi chui ra ngoài, thấy hai người sắp đánh nhau, quản gia vội vàng chạy vào can ngăn.
“Nếu không có việc quan trọng, hôm nay nhất định cho các ngươi hai cái bạt tai! Còn không mau cút về phòng!”
“Ta còn muốn nhìn mặt ngươi sao!”
Hai người không vui vẻ gì mà tách ra.
Ngụy Hồng Minh một lúc sau mới bình tĩnh lại, hỏi quản gia sự tình.
Vốn đã chán ghét Vân Thanh Văn, bây giờ lại nghe nói người làm việc bất cẩn như vậy, càng thêm tức giận.
“Tên Vương Nhị này bị giam hai tháng đầu óc cũng bị giam cho hỏng rồi sao, làm việc sơ suất như vậy, bị bắt cũng đáng đời!”
Quản gia biết Ngụy Hồng Minh chỉ nói cho hả giận, bèn nói: “May là Vương Nhị miệng kín, Hoàng Văn Quảng tra khảo hồi lâu cũng không moi được lời nào, tuy bị giam vào nhà lao phía Nam, nhưng hắn cũng là khách quen của nhà lao rồi.”
Ngụy Hồng Minh thở dài một hơi: “Miệng hắn ta kín, những năm nay đã làm không ít việc cho ta, ta biết rõ hắn ta. Sợ là tên tri huyện nhỏ đó đã nghi ngờ Ngụy gia.”
“Cho dù hắn ta nghi ngờ thì sao chứ, chuyện không có bằng chứng thì làm gì được ai?”
Ngụy Hồng Minh híp mắt, cười khẩy: “Cũng đúng. Cho dù tên tri huyện nhỏ đó nghe lời Hoàng Văn Quảng mà nghi ngờ Ngụy gia, hắn ta có thể làm gì.”
Nhưng mấy ngày sau, huyện nha dán cáo thị, công trình thủy lợi tiến triển ổn định, Hoàng gia không chỉ phối hợp hỗ trợ tốt, mà còn bắt được kẻ định cản trở việc xây dựng.
Huyện nha khen ngợi Hoàng gia, thưởng quyền khai khẩn năm mươi mẫu đất hoang phía Nam thành, khuyến khích các hào phú địa chủ trong huyện noi gương Hoàng gia, đóng góp sức lực cho huyện nha và triều đình.
Các đại hộ trong huyện đã biết kết giao với huyện nha ắt có lợi, chỉ là không ngờ lại có lợi đến vậy.
Mùa xuân gieo trồng, Hoàng gia rầm rộ chiêu mộ tá điền khai khẩn đất hoang, vì hai năm đầu khai hoang đất hoang thu hoạch không tốt, đã xin ý kiến huyện nha chia đôi thu hoạch.
Một lúc, rất nhiều tá điền đổ xô đến Hoàng gia xin khai hoang đất hoang để canh tác.
Nhiều tá điền đi theo Ngụy gia trước đây không chịu nổi sự áp bức, chỉ cần không nợ nần tiền bạc ruộng vườn của Ngụy gia, lập tức xin nghỉ việc rồi sang làm cho Hoàng gia, thà đi khai hoang ruộng nương được chia một nửa thu hoạch, còn hơn làm việc dưới trướng Ngụy gia, được chia một hai phần từ đất sẵn có.
Ngụy gia không coi tá điền ra gì, chỉ cần có lựa chọn khác, tá điền nào cũng không muốn đi theo, bây giờ đã có nơi khác để đi, tất nhiên là chạy hết.
Một lúc, số tá điền dưới trướng Ngụy gia đã mất một phần tư, số còn lại là những người đã bị áp bức đến mức nợ tiền bạc không dễ dàng rời đi được.
Huyện nha còn khuyến khích những người dân ăn xin lang thang tái định cư, bất kỳ đại hộ nào trong huyện sẵn lòng cứu tế dân chúng, cung cấp lương thực và chỗ ở, sẽ được cấp quyền khai khẩn đất hoang tương ứng với số lượng người mà họ cứu giúp, nhưng trong vài năm đầu tiên canh tác, phần trăm thu hoạch với tá điền chỉ được chia đôi như Hoàng gia.
Những người có ý định có thể đến huyện nha đăng ký kiểm tra, một khi được thông qua thì có chứng nhận.
Các đại hộ trong huyện cũng sẽ tính toán làm ăn, đất đai là nền tảng của cuộc sống, ai lại không muốn có thêm đất trong tay, cho dù huyện Thu Dương đất rộng người thưa, nhưng nếu không có lệnh của huyện nha, người thường không thể mua được cũng không có quyền khai khẩn, bây giờ đây là một cơ hội làm ăn lâu dài, nhiều người có năng lực đều muốn thử vận may.
Đầu tiên tất nhiên là Hoàng gia và những người có mối quan hệ tốt với họ, sau khi huyện nha thẩm định thì có khá nhiều hộ gia đình được cấp quyền khai khẩn đất hoang ít nhiều.
Đồng thời, rất nhiều tá điền đổ xô đến đất hoang, tá điền làm việc cho những hộ gia đình chia tỷ lệ thu hoạch cao trước đây cũng bỏ đi rất nhiều.
Thấy sắp đến mùa xuân gieo hạt, những tá điền vốn bị nắm chặt trong tay bỗng nhiên cứng rắn lên, nhiều đại hộ trong huyện hoảng loạn, vội vàng tuyển dụng lại tá điền.
Nhưng tá điền, thậm chí cả người lang thang ăn xin, đều đã có nơi để đi, với điều kiện chia phần thu hoạch nghiêm ngặt như vậy, ai lại muốn nhảy vào lửa, đâu còn tuyển dụng được tá điền mới.
Huyện nha yêu cầu những người xin được quyền khai khẩn đất hoang phải canh tác trong năm nay, số lượng tá điền sẵn có đã không đủ, những người này không những bỏ lỡ cơ hội đăng ký, mà còn phải lo lắng việc canh tác thiếu nhân lực trong năm nay.
Một nhóm các đại hộ do Ngụy gia dẫn đầu đều đến tìm Ngụy Hồng Minh để bàn bạc đối sách.
Ngụy Hồng Minh nhìn cáo thị của huyện nha liên tiếp được dán ra trong năm nay, tức đến đau gan.
Rõ ràng tên tri huyện tai thính mắt tinh đó đã biết chuyện tá điền, nên mới cấu kết với Hoàng gia, bây giờ là muốn chỉnh đốn việc chia thu hoạch của tá điền.
“Các ngươi sợ gì, không phải tất cả tá điền đều bỏ đi, chia thêm đất cho những người còn lại thì vẫn canh tác được. Chỉ cần qua được năm nay là được rồi.”
“Nhưng tá điền làm việc ngày đêm cũng chỉ canh tác được bấy nhiêu đất, chia nhiều quá, mùa xuân gieo hạt cũng chỉ có bấy nhiêu ngày, nếu bỏ lỡ mùa vụ, sản lượng mùa thu nhất định bị giảm. Lúc đó thiệt hại vẫn là…” Địa chủ nhỏ giọng nói: “Trâu gia là hộ nhỏ, không thể so với Ngụy gia giàu có, chỉ dựa vào ít đất ruộng này để sống qua ngày…”
Cũng không phải là thấy gió mà chạy, so với sản nghiệp của Ngụy gia, nhà mình thực sự không chịu nổi tổn thất.
Ngụy Hồng Minh nghe những lời này trong lòng bực tức, nhưng vẫn giữ vẻ mặt hòa nhã: “Vậy ý của các ngươi là gì?”
“Hay là giảm bớt tỷ lệ chia phần với nông dân đi, nếu không, lúc này không thể tuyển được người. Thời tiết trong huyện ấm áp, mùa xuân cày cấy đến sớm, cần phải nhanh chóng tuyển người…”
Thấy sắc mặt Ngụy Hồng Minh càng lúc càng khó coi, địa chủ im bặt.
Ngụy Hồng Minh nghe những lời này, biết là tên tri huyện nhỏ đó đã thắng, hắn ta làm nhiều như vậy chẳng phải là muốn phá vỡ quy tắc chia phần cho tá điền ở huyện Thu Dương sao, muốn ép các đại hộ giảm tỷ lệ chia thu hoạch với tá điền, nếu không, theo tỷ lệ chia hiện tại, chắc chắn không thể tuyển dụng được tá điền.
“Các ngươi đã có chủ kiến rồi, hà tất còn đến đây tìm ta thương lượng, tự mình làm là được rồi.”
Vì lợi mà tụ tập, bây giờ cũng vì lợi mà tản đi, Ngụy Hồng Minh biết rõ đại thế khó cưỡng, nếu như làm quá căng thẳng chỉ sợ bị phản đòn, dù sao một nhà thì dễ đối phó, nhiều nhà thì khó đối phó.
Hiện tại Ngụy gia đã mất đi phần lớn sự giúp đỡ của Vân gia.
Nhưng điều hắn ta bực tức nhất là vì những người này giảm tỷ lệ chia, hắn ta cũng phải giảm theo.
Trước đây, tỷ lệ chia trong huyện khác với nơi khác có thể duy trì đến nay, đó là vì tám phần hộ gia đình trong huyện đều chia phần cao hơn quy định của triều đình, môi trường chung như vậy nên tá điền dù có khổ cũng không nói được gì, đổi sang nhà khác chỉ còn cao hơn.
Bây giờ nếu như đa số các đại gia giảm tỷ lệ chia, tỷ lệ chia trong huyện đa số là bốn sáu, nếu có ba bảy hai tám, đó chính là quá khác biệt, đạo lý cũng như trước đây.
Tá điền bất mãn đến huyện nha kêu oan, trước đây là pháp luật không xử hết tội, nếu bị cô lập, huyện nha nhất định sẽ xử lý.
Sau khi mọi người tản đi, Ngụy Hồng Minh tức đến nghẹn họng, bàn ghế trong sảnh bị đập phá tan tành: “Đỗ Hành quả thật có bản lĩnh, không hổ là người có thể triệt lão già Giang Tác Vô đó đi, quả thật ta đã xem thường hắn!”
Đỗ Hành sau khi biết tin các đại hộ trong huyện đều âm thầm giảm tỷ lệ chia nông sản, đang ở thư phòng viết thư trả lời cho những người bạn học và sư huynh từng thân thiết, trao đổi về cuộc sống sau khi rời khỏi thư viện Bạch Dung.
“Cuối cùng cũng chịu thua rồi, may mà có Hoàng gia mở lời trước, nếu không, chuyện này cũng không dễ dàng triển khai.”
Tần Tiểu Mãn nói: “Hôm nay ta ra ngoài mua đồ thấy người ăn xin trên đường ít đi nhiều, gần như không còn thấy nữa.”
Đỗ Hành cười nói: “Họ đã đến hộ tịch đăng ký lập hộ rồi, những người có sức khỏe, biết làm việc đều đã được chọn, còn lại không ít người già yếu bệnh tật. Nhưng an cư được bao nhiêu thì an cư bấy nhiêu, đợi qua mùa xuân cày cấy rồi mới biết còn lại bao nhiêu người, lúc đó huyện nha an trí cho những người già yếu này cũng dễ dàng hơn.”
Số người lang thang trước đây quá đông, huyện nha thực sự không thể lo xuể.
Tần Tiểu Mãn vui vẻ nói: “Bây giờ dân chúng đã được an trí phần lớn, trong huyện ít gặp hơn, vài ngày nữa quan viên từ phủ đến khảo hạch thấy vậy ấn tượng cũng tốt hơn.”
Quan địa phương năm năm khảo hạch một lần để điều chuyển, nhưng không phải năm năm mới khảo sát một lần, mà thực chất là hàng năm đều có đánh giá, chỉ cần không có lỗi lầm hoặc công trạng lớn, hoặc triều đình có sự sắp xếp đặc biệt, đánh giá trong năm năm đó sẽ không có gì thay đổi.
Hơn nữa khảo sát cũng sẽ không nghiêm ngặt như kỳ đại tuyển năm năm một lần, thường chỉ xem xét thuế má, sản lượng lương thực, danh tiếng của quan viên, tương đối nhẹ nhàng hơn.
Vì hàng năm vào khoảng cuối năm, đúng vào mùa thu hoạch, địa phương bận rộn, quan trên cũng không tiện đến khảo sát, thường là vào đầu năm sau, trước mùa xuân gieo hạt mới đến khảo hạch, lúc này thuế má, sản lượng của năm trước triều đình cũng đã nhận được, lại là lúc huyện nhàn rỗi hơn, đến khảo hạch là thích hợp nhất.
Đỗ Hành không phải vì đối phó khảo hạch mà an trí người lang thang, chỉ là thời gian trùng hợp mà thôi.
Đương nhiên làm được việc thực sự cho dân, quan trên đánh giá cao mình lại được thêm một đánh giá tốt, đó chính là chuyện hai mặt đều vui vẻ.