Phu Lang Gọi Ta Về Nhà Ăn Bám Rồi!
Chương 97
Sáng sớm hôm sau, trước gương đồng, Đỗ Hành lúi húi mãi, chưa chịu đi dùng điểm tâm.
Tần Tiểu Mãn vốn còn đang ngủ say sưa trên giường, nhưng trong phòng cứ có tiếng động nho nhỏ, cậu nhíu mày ngồi dậy, thấy Đỗ Hành vẫn chưa đi nha môn.
“Chàng làm gì đấy, giờ này rồi còn chưa ra ngoài?”
Đỗ Hành quay đầu lại, cắn môi dưới, dùng đầu lưỡi đẩy nhẹ lên.
“Nhìn cái việc tốt đệ làm kìa.”
Tần Tiểu Mãn nhìn đôi môi hôm qua bị lưỡi dao cạo rách da giờ đã sưng tím, cậu cũng không ngờ nó lại mỏng manh đến vậy.
Nhưng nghe Đỗ Hành nói thế, cậu lại không vui: “Liên quan gì đến ta, muốn trách thì trách đại công tử của chàng ấy.”
“Dù là đại công tử hay hảo phu lang thì với bộ dạng này, ta làm sao đi nha môn được?”
Đỗ Hành lại gần, ngồi xuống mép giường, Đỗ đại nhân rất giữ gìn dung mạo.
Nhìn vẻ mặt bất mãn của hắn, Tần Tiểu Mãn đưa tay nâng mặt hắn lên, rồi chủ động áp môi mình lên.
Vết thương hôm qua của Đỗ Hành liền hơi đau nhói.
“Nếu có ai hỏi, ngươi cứ nói là ta cắn là được.”
Đỗ Hành bĩu môi, đúng là kẻ mặt mỏng thì thiệt thòi: “Mấy lão già ranh mãnh đó mà nghe được, chẳng phải sẽ ngay lập tức cung kính dâng lên mấy người hầu hạ sao, đệ chắc chắn muốn ta nói vậy?”
Tần Tiểu Mãn kéo chăn trùm kín mình, cuộn tròn trên giường: “Cũng được, tốt mà, ta cả ngày ở nhà cũng chẳng có việc gì, có thêm vài người sáng nào cũng đến thỉnh an vấn hầu, bóp chân đấm lưng, tối lại xoa bóp chân cho ta, tốt lắm.”
Đỗ Hành lưu luyến cúi đầu mổ nhẹ lên mặt Tần Tiểu Mãn một cái: “Việc này ta làm được, không cần người khác bận tâm.”
“Đi nha môn đi.”
Nghe tiếng bước chân xa dần, Tần Tiểu Mãn lại bò dậy khỏi giường, nhìn bóng lưng dưới mái hiên ngoài cửa sổ, không khỏi mỉm cười.
Sáng đó, mọi người ở nha môn đến vấn an, Đỗ Hành đều không đáp lời, chỉ mím môi gật đầu.
Xoay người một cái, hắn chui tọt vào trong chính đường, khiến mọi người không hiểu ra làm sao.
Hôm nay, tri huyện đại nhân có vẻ hơi lạnh lùng!
Lật xem huyện chí hồi lâu trong chính đường, Đỗ Hành cuối cùng không chịu đựng nổi nữa, liền gọi Giang Khải vào.
Giang Khải cả buổi không được Đỗ Hành gọi, còn tưởng mình thất sủng, nghe Đỗ Hành gọi thì vội vàng chạy vào chính đường.
“Đại nhân, miệng của ngài…!”
Giang Khải còn chưa nói hết câu đã bị Đỗ Hành trừng mắt: “Hôm qua rửa mặt bị dao cạo làm xước, la lối cái gì!”
Hắn vội vàng bịt miệng.
Đại nhân đúng là hay làm mình làm mẩy.
“Lần này có thể mời được Thang ma ma, ta biết là có công của ngươi.”
Nghe Đỗ Hành nói vậy, Giang Khải lập tức lại giống như con chó nhỏ, hoàn toàn quên mất việc vừa bị mắng.
Hắn không kìm được niềm vui trong lòng, tuy thân là chủ bạ của tri huyện, đương nhiên phải tận tâm tận lực, nhưng được khen ngợi trực tiếp thì ai mà không vui.
Nhưng ngoài miệng vẫn nói: “Tiểu nhân cũng chỉ là thuận miệng nhắc với Thang ma ma một câu, bà ấy bằng lòng đến đây, vẫn là vì tấm lòng từ phụ của đại nhân đối với tiểu công tử mà cảm động.”
Đỗ Hành mỉm cười.
“Giang Khải, ngươi tuy còn trẻ, nhưng làm việc nhanh nhẹn tỉ mỉ, sau này ta cũng có thể yên tâm giao nhiều việc cho ngươi làm.”
Giang Khải được Đỗ Hành khen ngợi, trong lòng lâng lâng: “Được ở bên cạnh đại nhân làm việc đã là phúc phận lớn lao của tiểu nhân rồi, nếu làm việc không tốt, làm sao xứng đáng với sự coi trọng của đại nhân. Tiểu nhân đương nhiên sẽ toàn tâm toàn ý vì đại nhân.”
Đỗ Hành khẽ gõ lên mặt bàn, nhìn Giang Khải với vẻ mặt đầy ẩn ý: “Nếu vậy, ngươi cũng xuất thân từ nông dân thôn dã, ta hỏi ngươi, lời lão nông gặp ở thôn Cán Xảo hôm đó có ẩn tình gì không?”
Giang Khải nghe vậy liền sững người, bỗng hơi hối hận vì vừa rồi nói năng quá đầy đủ.
Hắn nhìn vẻ mặt nửa cười nửa không của Đỗ Hành, nói ấp úng: “Lão góa thôn quê không đọc sách, không hiểu đạo lý, hơi chút không vừa ý liền oán trách triều đình, oán trách hương thân, chuyện này cũng không có gì lạ.”
Đỗ Hành gật đầu cười nhẹ: “Ngươi cũng giấu ta?”
Giang Khải há miệng, dù sao cũng là mới vào đời chưa đủ khéo léo, lời đến miệng rồi lại không biết phải nói thế nào để cho qua chuyện, hơn nữa hắn cũng không muốn lừa gạt Đỗ Hành.
“Năm xưa lúc ta còn đi học, cũng cùng phu lang sống ở quê, cuốc đất trồng trọt, thu hoạch mùa màng, nộp tô thuế, những việc gì ta đều rõ cả.”
Năm đó mùa thu được mùa, khi nộp tô thuế, nha dịch đến vênh váo hống hách, Tần Tiểu Mãn còn nhẹ nhàng khéo léo cho không ít tiền vất vả, thấy cậu chủ động lại cung kính, nha dịch mới không làm khó nữa.
Sau này hắn có chút công danh trong người, năm sau khá hơn năm trước, tự nhiên là không còn thấy bộ mặt khó ưa của nha dịch nữa.
Nhà hắn tuy nhờ khoa cử mà không còn chịu cảnh bị vòi vĩnh, nhưng hai năm đó bà con trong thôn vẫn bị bóc lột như thường, sau khi thu hoạch mùa màng nộp tô thuế, trong thôn lúc nào cũng vang tiếng chửi rủa.
Thực ra tiền vất vả và tiền thuế mà triều đình thu có khác nhau là mấy, chỉ là cái trước không được công khai, còn cái sau là luật lệ của triều đình như vậy.
Bổng lộc của quan lại nha môn không nhiều, ngay cả bổng lộc một tháng của hắn – tri huyện cũng chỉ có bảy thạch lương, quy ra giá gạo cũng chỉ khoảng năm đến tám lượng bạc.
Nghe thì có vẻ cũng không ít, nhưng đối với việc làm quan, một quan lại chỉ dựa vào chút bổng lộc này làm sao nuôi nổi cả nhà, lại còn duy trì được bộ mặt của một gia đình quan lại.
Chỉ riêng ăn uống thôi đã không đủ, huống chi còn phải chiêu đãi, quan tâm thuộc hạ và cống nạp cấp trên.
Tiền bạc không đủ dùng tự nhiên phải nghĩ cách khác kiếm tiền, lúc này không ít quan lại liền sa vào cạm bẫy tham ô.
Nếu như trước khi làm quan mà nhà không buôn bán, kinh doanh cửa hàng, thì nhà hắn cũng sống chật vật khó khăn như thường.
Nhưng không phải quan lại nào cũng có vận may và năng lực như vậy để kinh doanh cửa hàng kiếm tiền, so với kinh doanh, tự nhiên là nhận lễ vật từ hương thân thương hộ nhanh chóng nhẹ nhàng hơn.
Chỉ cần không liên quan đến gốc rễ, không giống như Giang Tác Vô cưỡng ép và lợi dụng chức vụ để vơ vét tiền của, thì vào những dịp lễ tết sinh nhật, nhận chút quà quý giá hơn, triều đình cũng sẽ không xử lý nghiêm khắc, nhiều nhất là bị tổn hại thanh danh, đến lúc đại tuyển sẽ bị ảnh hưởng quan lộ vì những thanh danh này.
Vì vậy, dân chúng muốn quan lại làm việc gì, luôn phải nhét chút tiền thì mới dễ dàng hơn, quan lại chủ động làm việc cho dân chúng, cũng muốn dân chúng cho chút tiền vất vả.
Gần như đã hình thành một quy tắc bất thành văn, triều đình mắt nhắm mắt mở, dân chúng cũng tiềm thức hiểu được việc làm như vậy, trong lúc nhất thời cũng không truy ra được, không phân rõ được rốt cuộc là lỗi của ai, ai tạo nên cục diện ngày hôm nay.
Môi trường lớn như vậy, chỉ cần duy trì ở trạng thái tương đối cân bằng, quan lại và dân chúng cũng có thể hòa thuận chung sống, chỉ là tiếc thay có một số quan lại không biết đủ, dựa vào đó mà bóc lột, cán cân mất cân bằng, tự nhiên sẽ có một bên cực kỳ bất mãn, làm ồn ào không thể hòa thuận được nữa.
Giang Khải thấy Đỗ Hành nói chuyện với hắn chân thành, liền ngập ngừng nói: “Đúng như lời đại nhân nói, tháng chín tháng mười nha môn cử người xuống các thôn thu tô thuế, nông dân theo lệ ít nhiều gì cũng sẽ cho chút tiền vất vả, trước đây cũng coi như tạm ổn. Chỉ là từ khi ngân khố hết tiền, nợ lương nha lại không phát, nha lại liền bắt đầu tìm cách kiếm chác, như tiền vất vả khi thu tô thuế hàng năm đã tăng gấp ba đến năm lần so với trước đây.”
Nhà hắn cũng có trồng trọt, ruộng đất bạc màu chỉ mười mẫu, sau khi nộp thuế ruộng đất thì lương thực chỉ còn bốn năm thạch, bán lương thực được bao nhiêu tiền thì nộp thuế xong cũng chỉ còn một hai lượng bạc, nha lại nha môn đến thu thuế từ trước thu mấy chục văn tiền vất vả, sau đó đến mấy trăm văn, thậm chí còn có kẻ đòi cả ngàn văn.
Nha lại cũng xem người mà làm việc, thấy nhà nào khá giả thì đòi nhiều hơn, nhà nghèo hơn thì đòi ít đi, đảm bảo nông dân có thể bỏ ra số tiền vất vả nhiều nhất có thể, như vậy vừa không làm lớn chuyện, lại vừa có thể đút túi riêng.
Giang Khải ngày trước gia cảnh cũng khá giả, hắn từ nhỏ đã nhanh nhẹn, rất nhạy cảm với số học, nhà vì tương lai cắn răng cho hắn vào tư thục đọc sách, vốn là hy vọng vào con đường làm quan.
Nhưng thời gian tốt đẹp không dài, hắn mười tuổi mới vào tư thục, vốn đã học muộn, kết quả chỉ học được ba năm thì nhà đã không thể gánh nổi chi phí học tập cho hắn nữa.
Tuy thích đọc sách nhưng Giang Khải cũng hiểu cảnh ngộ khó khăn của gia đình, cho dù hắn mười tuổi học muộn cũng thông minh hơn những đứa trẻ năm tuổi học muộn rất nhiều, nhưng cũng đành phải bỏ dở việc học.
Ở nhà trồng trọt hai năm, năm nào cũng bị bóc lột, chẳng còn lại bao nhiêu, cũng chỉ vừa đủ ăn no.
Giang Khải tự biết cuộc sống như vậy sẽ ngày càng tệ hơn, nhờ bản lĩnh đọc sách mấy năm của mình, hắn chạy đến huyện thành tìm việc, ban đầu làm tạp vụ, chạy việc vặt, vì nhanh nhẹn nên cũng được coi trọng, sau đó vì biết chữ, biết tính toán nên được đề bạt lên làm tiên sinh kế toán.
Một tháng có thể nhận được mấy trăm văn, dù sao cũng tốt hơn là cắm mặt xuống ruộng đất làm nông, gia cảnh mới dần khá lên một chút.
Bây giờ hắn cũng chỉ mới mười bảy tuổi, nhưng trông đã như người hai mươi tuổi rồi.
Nhưng hắn có được ngày hôm nay, không chỉ nhờ bản thân nỗ lực, mà còn có chút may mắn, mà đại đa số nông dân không có may mắn, dưới sự áp bức năm này qua năm khác, ngày càng nghèo khổ, cuối cùng rất nhiều người bán ruộng bán đất trở thành tá điền.
Nhưng tá điền rơi vào tay hương thân địa chủ, lại là một câu chuyện tàn nhẫn khác.
“Ngươi cũng là người trong cuộc, sao không nói với ta sớm hơn?”
Giang Khải nói: “Sau khi đại nhân nhậm chức liền loại bỏ tên tham quan Giang Tác Vô, tiểu nhân nghĩ rằng cuộc sống của dân chúng cũng sẽ dễ chịu hơn một chút, dân chúng đều khen ngài là quan tốt. Nhưng sao lại phải làm phiền đại nhân mọi việc, những chuyện này liên quan quá rộng…”
Hắn không nói, nhưng Đỗ Hành cũng hiểu ý hắn.
Nếu muốn để dân chúng thực sự không bị bóc lột, chắc chắn phải động đến lợi ích của rất nhiều người, trong đó không thiếu quan lại trong huyện, còn có hương thân địa đầu xà ở huyện Thu Dương, đến lúc đó sẽ không còn đơn giản là loại bỏ một tên Giang Tác Vô nữa.
Giang Khải không muốn hắn biết dân chúng khốn khổ đến mức nào, đến lúc đó bị kẹp giữa hương thân địa đầu xà ở huyện Thu Dương khó xử, nếu đắc tội với người ta, chắc chắn sẽ không sống yên ổn được.
“Ta hiểu tâm ý của ngươi, ngươi một lòng muốn báo đáp sự coi trọng của ta, năm xưa ta được tri phủ và chủ khảo triều đình đề bạt tiếp nhận huyện Thu Dương, tâm trạng muốn báo đáp cũng giống như ngươi bây giờ. Nếu đến đây để làm qua loa cho xong chuyện, năm năm sau đại tuyển, ta còn mặt mũi nào mà gặp tri phủ đại nhân.”
“Việc ta nên làm ta không chối từ, muốn dân chúng huyện Thu Dương sống tốt, những khó khăn này chắc chắn phải vượt qua.”
Giang Khải nhíu mày, trong lòng dâng lên một tia ấm áp: “Đại nhân thật sáng suốt.”
Khoảng tháng chín, tháng mười sẽ bắt đầu thu tô thuế, Đỗ Hành cần phải sắp xếp đội ngũ xuống nông thôn trước.
Huyện Thu Dương có mười hai hương, phải chia nhóm cử người xuống thu tô thuế.
Đỗ Hành dự định mỗi đội sáu nha lại, một người ghi chép, một kế toán, bốn nha dịch.
Tuy công việc chính sau mùa thu hoạch là thu tô thuế, nhưng cũng không thể cử tất cả mọi người trong nha môn đi, phần lớn vẫn phải ở lại nha môn.
Vì vậy, Đỗ Hành chuẩn bị cử bốn đội đi thu thuế, mỗi đội hoàn thành công việc của ba hương.
Qua vài ngày, Đỗ Hành mang kế hoạch đã soạn thảo xong đưa cho Giang Khải, bảo hắn dán lên bảng thông báo bên ngoài Lễ phòng, công bố kế hoạch thu hoạch mùa màng của huyện lần này.
Quan lại trong huyện đều đến xem náo nhiệt tin tức nóng hổi, dù sao cũng là thời điểm kiếm chác hàng năm, ai mà không quan tâm.
“Năm nay chỉ cử hai mươi tư người đi? Một đội phải thu thuế của ba hương?”
“Như vậy làm sao bận rộn cho xuể?”
Giang Khải thấy mọi người thấy nhân số có hạn, có xu hướng muốn chen vào danh sách, liền nói đúng lúc: “Đại nhân ra lệnh, các đội xuống nông thôn làm việc có ba điều không được làm.”
Một, không được lười biếng, cần hoàn thành sớm công việc thu tô thuế;
Hai, không được ép buộc và dụ dỗ nông dân nộp tiền vất vả, tự nguyện cho thì nhận, không tự nguyện thì không được nhận;
Ba, không được nhận tiền vất vả của mỗi hộ gia đình quá hai mươi văn tiền, dù có nông dân bằng lòng cho, nhưng số tiền vượt quá hai mươi văn cũng không được nhận.
Giang Khải nói: “Đến lúc đó sẽ do tri huyện đại nhân dẫn đầu, thành lập thêm một đội giám sát, thỉnh thoảng xuống nông thôn thăm hỏi kiểm tra xem nha lại có làm việc theo quy định hay không. Nếu có người trái lệnh sẽ bị ghi nhận một lỗi, cuối năm khảo hạch không qua, không cần ta nói, các vị cũng biết sẽ ra sao.”
Chúng nha lại xôn xao, số tiền vất vả này thực chất không phải ai thu được bao nhiêu thì bỏ túi riêng bấy nhiêu, mà phải chia cho tất cả những người tham gia công việc lần này, phần lớn còn phải dâng lên cấp trên, thực tế vào tay mình không nhiều, vì vậy mỗi năm người đi làm công việc thu hoạch mùa màng đều muốn càng nhiều tiền vất vả càng tốt, như vậy sau khi trừ đi phần lớn đã nộp, số còn lại trong tay cũng nhiều hơn.
Trước đây tri huyện không bao giờ đề cập đến, có ai quản lý kỹ lưỡng như vậy bao giờ, lần này sắp xếp thật sự quá chi tiết.
Tuy trong lòng không vui, nhưng lại cảm thấy dường như đây là chuyện Đỗ Hành có thể làm.
Các nha lại vốn hừng hực khí thế bỗng không còn muốn làm việc vất vả này nữa, trong lúc nhất thời không ai nói gì.
Giang Khải nói: “Đại nhân đã nói, biết đây là công việc vất vả, đến lúc đó sau khi công việc thu hoạch mùa màng hoàn thành, sẽ khen thưởng dựa theo thành quả làm việc của nha lại xuống nông thôn.”
Vừa nghe đến khen thưởng liền lại hào hứng: “Khen thưởng gì?”
“Tri huyện đại nhân chúng ta là người thật thà, nha môn có công trang, đến lúc đó sẽ giết gia súc gia cầm trên công trang để làm phần thưởng phân phát.”
Nha lại nghe vậy liền phấn chấn hẳn lên, trong huyện có trang trại riêng của nha môn, cũng nuôi gà vịt lợn dê, cũng trồng lương thực.
Năm đó khi xây dựng công trang, triều đình dành riêng để làm trợ cấp sinh hoạt cho quan lại địa phương, hoàn toàn chỉ có quan mới có đặc quyền này, không ngờ Đỗ Hành lại lấy gia súc gia cầm lương thực trên công trang làm phần thưởng.
Nha lại cũng ăn ngũ cốc tạp lương của người dân, chỉ là so với người dân làm ăn sinh sống bên ngoài thì nhiều hơn một tầng quan hệ với nha môn, bổng lộc thực chất cũng rất thấp, nếu có thịt và gạo làm phần thưởng đối với bọn họ cũng rất hữu dụng.
Giang Khải thấy mọi người đã dao động, bèn căn thời gian nói: “Ai muốn tham gia việc xuống nông thôn thu hoạch mùa màng lần này thì đến chỗ ta đăng ký, đủ người thì thôi.”
Nước quá trong thì không có cá.
Đỗ Hành không lập tức loại bỏ hoàn toàn việc thu tiền vất vả, nhưng đã hạn chế, lại ngay lập tức có phần thưởng để bù đắp, có thể nói là thưởng phạt phân minh.
Người trong nha môn cũng không tiện nói gì, hơn nữa Đỗ Hành vừa đến đã trả hết số lương tháng bị nợ, sự phản kháng trong lòng mọi người cũng không còn mạnh mẽ như vậy.
Việc này điều cấm kỵ nhất là ra lệnh nghiêm khắc, một đao cắt đứt.
Đến lúc đó tất cả nha lại không chấp nhận, cùng nhau chống đối ngấm ngầm, Đỗ Hành e là cũng khó xử, vì vậy mới vòng vo làm nhiều chuyện như vậy.
Nhưng cũng không uổng công Đỗ Hành sắp xếp, nha lại bàn tán một hồi, cũng coi như chấp nhận việc này.
Vì phần thưởng, buổi chiều đã có không ít người đến chỗ Giang Khải đăng ký.
Thực chất việc giảm tiền vất vả thì dễ, việc khó là việc khen thưởng, dù sao công trang đó cũng không phải của riêng Đỗ Hành.
Tuy đến huyện Thu Dương làm tri huyện tạm thời có quyền sử dụng công trang, nhưng đồng thời có quyền sử dụng còn có giáo dụ huấn đạo, tuần kiểm các tiểu lại khác, tuy xem xét hành động của Đỗ Hành, nhưng hắn cũng không thể một mình quyết định công trang.
Đáng lẽ phải lấy lòng người ta, nếu làm tổn thương lòng thuộc hạ, tự nhiên cũng không phải là thượng sách.
Đỗ Hành tự nhiên tìm mọi người đến làm tư tưởng, còn về cách nói thế nào thì trong phủ có câu trả lời.
Tan làm, Đỗ Hành về phủ.
Vừa vào cửa liền thấy trong vườn có một cái người lùn lùn, tay cầm một thanh đao to, chém trái chém phải, thân dưới còn đứng rất vững, thế mà không bị động tác của mình làm ngã.
Thanh đại đao gỗ thu nhỏ hình Quan Công xé gió tạo thành một đường cong, “Ha!” một tiếng hô mềm mại, sau đó đại đao đâm tới, “Bộp” một tiếng giòn tan.
Đỗ Hành nhíu mày.
Chiếc chum nước trồng hoa súng nằm yên lặng dưới gốc cây lê bỗng nhiên bị thủng một lỗ, nước xanh rì rào theo một đường cong trong không khí, phun ra ngoài xì xì.
“Tần Đạm Sách!”
Đỗ Hành vội vàng chạy tới, nghe thấy giọng nói giận dữ của phụ thân, thằng nhóc con cũng không thèm quay đầu lại vội vàng cất đại đao, trốn sau lưng Dịch Viêm đang khoanh tay dựa vào cột nhà.
“Con đang làm cái gì! Lấy đại đao ở đâu ra?”
Đạm Sách nắm lấy góc áo của Dịch Viêm, chỉ ló ra nửa cái đầu: “Là Dịch ca ca làm.”
Đỗ Hành nghiến răng: “Vậy cũng là Dịch ca ca dạy con chọc vào chum nước!”
Chuyện đó thì không có, nhưng từ lâu đã muốn chọc vào chum nước rồi.
Đỗ Hành tìm một miếng vải vo thành một cục nhét vào lỗ hổng: “Cá chép nhỏ của Thừa Ý nuôi trong chum này, nước cạn hết cá chết khát xem ca ca con có tức giận không!”
Đạm Sách nghe vậy vội chạy đến bên chum nước, bám vào mép chum nhìn con cá bụng phệ nhà họ Vân tặng, may mà vẫn đang bơi lội tung tăng, liền thở phào nhẹ nhõm.
Nó ngẩng cằm nói với Đỗ Hành: “Đạm Sách ghét nhất cá chép nhỏ!”
Đỗ Hành véo má phúng phính của nó, cúi người bế nó lên: “Sao con lại nhỏ nhen như vậy.”
Đạm Sách hừ một tiếng.
“Tự dưng lại múa đao làm gì?”
“Thang ma ma đã dạy ca ca đọc sách rồi, cha nhỏ còn đón thêm mấy bạn nhỏ đến cùng đọc sách với ca ca, không cho con qua đó. Họ cũng không chơi với con!”
Đạm Sách bĩu môi, kể lể cha nhỏ bất công như thế nào.
Chờ nó học được võ đao, giống như Dịch ca ca có thể nhấc bổng nó lên bằng một tay, những kẻ phiền phức dám bám theo ca ca nó, nó sẽ dùng đại đao đâm từng đứa một.
Đỗ Hành nghe vậy không khỏi bật cười, sau đó nén cười, nói: “Vậy cha hỏi con, con có thích múa đao không?”
Đạm Sách nhìn thanh đao gỗ giống y như thật trong tay, gật đầu.
Tuy cầm rất nặng, nhưng oai phong hơn quả tú cầu, con hổ vải rất nhiều.
“Đạm Sách thích.”
“Vậy con đi hỏi những tiểu ca ca tiểu tỷ tỷ đến cùng ca ca học Thang ma ma xem ai thích thanh đại đao Quan Công của con.”
Đạm Sách nhíu mày rậm, lúc Dịch ca ca đưa thanh đại đao làm xong cho nó, nó rất thích, vội vàng mang đi tìm ca ca và những bạn nhỏ mới đến, nhưng hình như họ không thích, không có chút ý muốn cùng nhau chơi.
Cũng chỉ có cha nhỏ nói đại đao đẹp, còn giật lấy chơi một lúc mới chịu trả lại cho nó.
Đỗ Hành đáp: “Đúng rồi, các tiểu ca ca tiểu tỷ tỷ không thích múa đao, sao chơi với con được, họ thích những thứ Thang ma ma dạy. Nếu Thang ma ma dạy đọc sách viết chữ thì thôi, nhưng dạy thêu thùa, pha trà gì đó, loại này nếu con cũng thích, không thấy chán, quậy phá trong lớp học thì cha sẽ cho con qua đó.”
Đỗ Hành cũng không phải lừa trẻ con, dù sao những thứ này hắn đều biết, nếu Đạm Sách thích, hắn có thể cho nó đi học.
Đạm Sách im lặng, không nói gì, rồi úp mặt vào vai Đỗ Hành, nhìn thanh đại đao Quan Công trong tay.
“Đi không?”
Đạm Sách mím môi: “Vẫn là múa đao trong vườn thôi, ca ca tan học con lại chơi với ca ca.”
“Nếu đã là quyết định của con thì không được quậy phá nữa. Không được lấy chum nước xả giận!”
“Con biết rồi.”
Hai cha con nói xong, Đỗ Hành mới liếc nhìn Dịch Viêm bên cạnh: “Ngươi sửa chum nước cho ta.”
Dịch Viêm sờ mũi: “Tiểu thiếu gia có thiên phú võ học.”
Từ nhỏ đã biết chọc vào chỗ sắp bị đánh vào mông, quả thực là con đường bắt buộc của mỗi võ sĩ.
Đỗ Hành lười để ý đến Dịch Viêm, bế nhị bảo đến sảnh phụ, đứng ở cửa nhìn vào trong.
Thằng bé đang cầm sách đọc Tam Tự Kinh, Thừa Ý ngồi hàng đầu, giọng đọc mềm mại, nhưng rất nghiêm túc.
Mấy hôm trước qua cho nó viết hai chữ xem, đã hơi có dáng vẻ rồi.
Đủ thấy Thang ma ma dạy tốt, đứa bé cũng học cẩn thận.
Mà dưới Thừa Ý còn có thêm vài đứa trẻ, là ca nhi, con gái đích xuất của các gia đình giáo dụ, huấn đạo và Mã Anh Phiên.
Tần Tiểu Mãn thông qua nữ quyến nhà họ Mã làm quen với nữ quyến của các quan lại khác trong nha môn, lúc rảnh rỗi liền nói đến chuyện tìm nữ học cứu cho Thừa Ý, tự nhiên là trước tiên học được ở Đỗ Hành một bài nói rất hay, sau đó lại như đang tán gẫu nói cho các nữ quyến này nghe.
Mọi người liền biết trong phủ có một ma ma từ trong cung ra dạy dỗ Thừa Ý, lợi ích trong đó không cần phải nói quá nhiều, nữ quyến tự nhiên cũng nghĩ đến con mình.
Đều là con mình đẻ ra, đương nhiên muốn con biết thêm chút đạo lý, miễn là có người bắt đầu, đều là nhà quan lại cũng có chút gia sản, đương nhiên muốn học theo.
Chỉ là trong huyện khó mà tìm được người như vậy để dạy dỗ ca nhi, con gái, Tần Tiểu Mãn đương nhiên biết khó tìm, liền nhân cơ hội này nói ra câu Thừa Ý đọc sách cô đơn, nhưng mọi việc vẫn phải do Đỗ đại nhân quyết định.
Nữ quyến buổi tối thổi gió bên gối với đại nhân nhà mình, dù sao cũng là con mình đẻ ra, cũng sẽ cân nhắc cho con, lúc lên nha môn liền mặt dày mày dạn đi tìm Đỗ Hành xin cho cơ hội học cùng.
Đỗ Hành đương nhiên dễ nói chuyện, bán chút nhân tình này, tiện thể nhắc đến chuyện khen thưởng công trang, giáo dụ, tuần kiểm tự nhiên đồng ý ngay.
Như vậy sẽ không làm tổn thương tình cảm, ngược lại quan trên thuộc hạ còn thân thiết hơn.
Tháng chín, trong huyện thành rõ ràng nhộn nhịp hơn rất nhiều, những nông dân thu hoạch mùa màng sớm, nhanh tay đã bắt đầu vận chuyển lương thực đến huyện thành bán.
Tần Tiểu Mãn nghe ngóng giá lương thực trong huyện, ngô khoảng bảy trăm văn một thạch, gạo tám trăm năm mươi văn, giá thấp hơn rất nhiều so với năm được mùa ở huyện Lạc Hà.
Giá lương thực các huyện các nơi có chênh lệch cũng không có gì lạ, huyện Thu Dương nghèo, giá cả tự nhiên cũng thấp.
Một năm được mùa, để tránh việc thương nhân gian xảo lừa dân xảy ra, Đỗ Hành tăng cường nhiều nha dịch tuần kiểm trong thành, để duy trì trật tự, để nông dân có thể thuận lợi bán lương thực và nhận tiền.
Nông dân có thể bán lương thực lấy tiền, đồng thời, đội ngũ thu thuế xuống nông thôn do huyện phân công cũng thuận lợi hơn.
Cái nóng còn sót lại của mùa hè chuyển sang mùa thu, Đỗ Hành bận rộn sắp xếp công việc trong huyện, khóe miệng nóng đến nỗi nổi mụn nước.
Tần Tiểu Mãn hái rất nhiều hoa cúc dại ở ven ngoại ô về phơi khô, pha trà thanh nhiệt cho hắn uống, ngày nào cũng uống trà thanh nhiệt, mới không tiếp tục lan rộng.
Vốn tưởng rằng đã sắp xếp ổn thỏa cho mùa thu hoạch đầu tiên sau khi nhậm chức, không ngờ lại gặp rắc rối liên miên.
Cuối tháng chín, các lý chính trong hương đã thu dọn xong lương thực thuế của thôn mình, lần lượt chuyển đến huyện nộp.
Thôn Mông Bình cách huyện thành ba canh giờ đi bộ, trên đường vận chuyển lương thực đến huyện lại bị sơn tặc cướp!
Lý chính đã ngoài năm mươi tuổi bị kinh sợ, biết khó mà ăn nói với huyện phủ, nhất thời ngất xỉu, đến giờ vẫn nằm liệt giường chưa tỉnh lại.
Theo người báo cáo, lần này có đến ba mươi thạch lương thực bị cướp.
Thôn Mông Bình năm nay thu hoạch được tổng cộng bảy mươi hai thạch lương thực, vốn là một năm được mùa, lý chính nghĩ rất đơn giản, năm đầu tiên tri huyện mới nhậm chức, ông ta sớm vận chuyển lương thực đến cũng để lại ấn tượng tốt cho tri huyện, ai ngờ súng lại bắn con chim đầu đàn, bị sơn tặc để mắt tới.
Đỗ Hành đã nghe nói huyện Thu Dương có sơn tặc, trộm cướp hoành hành, sau khi nhậm chức, vấn đề trong huyện quá nhiều, có thể nói là trăm mối rối ren.
Nhất thời lại quên mất chuyện này.
Cũng là vì trong huyện còn tương đối yên ổn, không có trộm cướp như vậy, Đỗ Hành thực sự không ngờ những tên sơn tặc này lại dám cả gan cướp lương thực của triều đình, cướp bóc trên đường cái.
“Trước đây trong huyện chúng ta cũng có kẻ trộm, tên trộm đó chẳng phải cũng cả gan dám lẻn vào nhà người ta sao, không có ăn không có uống, cùng đường, chuyện gì cũng dám làm!”
Đỗ Hành lắc đầu: “Cũng là ta chưa sắp xếp chu toàn.”
Tần Tiểu Mãn an ủi: “Chàng đã cố gắng hết sức rồi, giờ chuyện đã xảy ra, hối hận cũng vô dụng, vẫn phải nghĩ cách khắc phục mới được.”
Đỗ Hành nói: “Bây giờ ta sẽ điều động huyện binh đi truy bắt bọn cướp, nhưng e rằng hiệu quả không lớn.”
Binh lính trong nha môn không được huấn luyện, tuần tra trong huyện thì còn làm được, nếu đi truy lương diệt cướp e là khó khăn, cần có người thích hợp dẫn dắt.
“Tiểu nhân nguyện ý đi.”
Nghe thấy giọng nói lạnh lùng của Dịch Viêm, Đỗ Hành và Tần Tiểu Mãn nhìn nhau.
Tần Tiểu Mãn vốn còn đang ngủ say sưa trên giường, nhưng trong phòng cứ có tiếng động nho nhỏ, cậu nhíu mày ngồi dậy, thấy Đỗ Hành vẫn chưa đi nha môn.
“Chàng làm gì đấy, giờ này rồi còn chưa ra ngoài?”
Đỗ Hành quay đầu lại, cắn môi dưới, dùng đầu lưỡi đẩy nhẹ lên.
“Nhìn cái việc tốt đệ làm kìa.”
Tần Tiểu Mãn nhìn đôi môi hôm qua bị lưỡi dao cạo rách da giờ đã sưng tím, cậu cũng không ngờ nó lại mỏng manh đến vậy.
Nhưng nghe Đỗ Hành nói thế, cậu lại không vui: “Liên quan gì đến ta, muốn trách thì trách đại công tử của chàng ấy.”
“Dù là đại công tử hay hảo phu lang thì với bộ dạng này, ta làm sao đi nha môn được?”
Đỗ Hành lại gần, ngồi xuống mép giường, Đỗ đại nhân rất giữ gìn dung mạo.
Nhìn vẻ mặt bất mãn của hắn, Tần Tiểu Mãn đưa tay nâng mặt hắn lên, rồi chủ động áp môi mình lên.
Vết thương hôm qua của Đỗ Hành liền hơi đau nhói.
“Nếu có ai hỏi, ngươi cứ nói là ta cắn là được.”
Đỗ Hành bĩu môi, đúng là kẻ mặt mỏng thì thiệt thòi: “Mấy lão già ranh mãnh đó mà nghe được, chẳng phải sẽ ngay lập tức cung kính dâng lên mấy người hầu hạ sao, đệ chắc chắn muốn ta nói vậy?”
Tần Tiểu Mãn kéo chăn trùm kín mình, cuộn tròn trên giường: “Cũng được, tốt mà, ta cả ngày ở nhà cũng chẳng có việc gì, có thêm vài người sáng nào cũng đến thỉnh an vấn hầu, bóp chân đấm lưng, tối lại xoa bóp chân cho ta, tốt lắm.”
Đỗ Hành lưu luyến cúi đầu mổ nhẹ lên mặt Tần Tiểu Mãn một cái: “Việc này ta làm được, không cần người khác bận tâm.”
“Đi nha môn đi.”
Nghe tiếng bước chân xa dần, Tần Tiểu Mãn lại bò dậy khỏi giường, nhìn bóng lưng dưới mái hiên ngoài cửa sổ, không khỏi mỉm cười.
Sáng đó, mọi người ở nha môn đến vấn an, Đỗ Hành đều không đáp lời, chỉ mím môi gật đầu.
Xoay người một cái, hắn chui tọt vào trong chính đường, khiến mọi người không hiểu ra làm sao.
Hôm nay, tri huyện đại nhân có vẻ hơi lạnh lùng!
Lật xem huyện chí hồi lâu trong chính đường, Đỗ Hành cuối cùng không chịu đựng nổi nữa, liền gọi Giang Khải vào.
Giang Khải cả buổi không được Đỗ Hành gọi, còn tưởng mình thất sủng, nghe Đỗ Hành gọi thì vội vàng chạy vào chính đường.
“Đại nhân, miệng của ngài…!”
Giang Khải còn chưa nói hết câu đã bị Đỗ Hành trừng mắt: “Hôm qua rửa mặt bị dao cạo làm xước, la lối cái gì!”
Hắn vội vàng bịt miệng.
Đại nhân đúng là hay làm mình làm mẩy.
“Lần này có thể mời được Thang ma ma, ta biết là có công của ngươi.”
Nghe Đỗ Hành nói vậy, Giang Khải lập tức lại giống như con chó nhỏ, hoàn toàn quên mất việc vừa bị mắng.
Hắn không kìm được niềm vui trong lòng, tuy thân là chủ bạ của tri huyện, đương nhiên phải tận tâm tận lực, nhưng được khen ngợi trực tiếp thì ai mà không vui.
Nhưng ngoài miệng vẫn nói: “Tiểu nhân cũng chỉ là thuận miệng nhắc với Thang ma ma một câu, bà ấy bằng lòng đến đây, vẫn là vì tấm lòng từ phụ của đại nhân đối với tiểu công tử mà cảm động.”
Đỗ Hành mỉm cười.
“Giang Khải, ngươi tuy còn trẻ, nhưng làm việc nhanh nhẹn tỉ mỉ, sau này ta cũng có thể yên tâm giao nhiều việc cho ngươi làm.”
Giang Khải được Đỗ Hành khen ngợi, trong lòng lâng lâng: “Được ở bên cạnh đại nhân làm việc đã là phúc phận lớn lao của tiểu nhân rồi, nếu làm việc không tốt, làm sao xứng đáng với sự coi trọng của đại nhân. Tiểu nhân đương nhiên sẽ toàn tâm toàn ý vì đại nhân.”
Đỗ Hành khẽ gõ lên mặt bàn, nhìn Giang Khải với vẻ mặt đầy ẩn ý: “Nếu vậy, ngươi cũng xuất thân từ nông dân thôn dã, ta hỏi ngươi, lời lão nông gặp ở thôn Cán Xảo hôm đó có ẩn tình gì không?”
Giang Khải nghe vậy liền sững người, bỗng hơi hối hận vì vừa rồi nói năng quá đầy đủ.
Hắn nhìn vẻ mặt nửa cười nửa không của Đỗ Hành, nói ấp úng: “Lão góa thôn quê không đọc sách, không hiểu đạo lý, hơi chút không vừa ý liền oán trách triều đình, oán trách hương thân, chuyện này cũng không có gì lạ.”
Đỗ Hành gật đầu cười nhẹ: “Ngươi cũng giấu ta?”
Giang Khải há miệng, dù sao cũng là mới vào đời chưa đủ khéo léo, lời đến miệng rồi lại không biết phải nói thế nào để cho qua chuyện, hơn nữa hắn cũng không muốn lừa gạt Đỗ Hành.
“Năm xưa lúc ta còn đi học, cũng cùng phu lang sống ở quê, cuốc đất trồng trọt, thu hoạch mùa màng, nộp tô thuế, những việc gì ta đều rõ cả.”
Năm đó mùa thu được mùa, khi nộp tô thuế, nha dịch đến vênh váo hống hách, Tần Tiểu Mãn còn nhẹ nhàng khéo léo cho không ít tiền vất vả, thấy cậu chủ động lại cung kính, nha dịch mới không làm khó nữa.
Sau này hắn có chút công danh trong người, năm sau khá hơn năm trước, tự nhiên là không còn thấy bộ mặt khó ưa của nha dịch nữa.
Nhà hắn tuy nhờ khoa cử mà không còn chịu cảnh bị vòi vĩnh, nhưng hai năm đó bà con trong thôn vẫn bị bóc lột như thường, sau khi thu hoạch mùa màng nộp tô thuế, trong thôn lúc nào cũng vang tiếng chửi rủa.
Thực ra tiền vất vả và tiền thuế mà triều đình thu có khác nhau là mấy, chỉ là cái trước không được công khai, còn cái sau là luật lệ của triều đình như vậy.
Bổng lộc của quan lại nha môn không nhiều, ngay cả bổng lộc một tháng của hắn – tri huyện cũng chỉ có bảy thạch lương, quy ra giá gạo cũng chỉ khoảng năm đến tám lượng bạc.
Nghe thì có vẻ cũng không ít, nhưng đối với việc làm quan, một quan lại chỉ dựa vào chút bổng lộc này làm sao nuôi nổi cả nhà, lại còn duy trì được bộ mặt của một gia đình quan lại.
Chỉ riêng ăn uống thôi đã không đủ, huống chi còn phải chiêu đãi, quan tâm thuộc hạ và cống nạp cấp trên.
Tiền bạc không đủ dùng tự nhiên phải nghĩ cách khác kiếm tiền, lúc này không ít quan lại liền sa vào cạm bẫy tham ô.
Nếu như trước khi làm quan mà nhà không buôn bán, kinh doanh cửa hàng, thì nhà hắn cũng sống chật vật khó khăn như thường.
Nhưng không phải quan lại nào cũng có vận may và năng lực như vậy để kinh doanh cửa hàng kiếm tiền, so với kinh doanh, tự nhiên là nhận lễ vật từ hương thân thương hộ nhanh chóng nhẹ nhàng hơn.
Chỉ cần không liên quan đến gốc rễ, không giống như Giang Tác Vô cưỡng ép và lợi dụng chức vụ để vơ vét tiền của, thì vào những dịp lễ tết sinh nhật, nhận chút quà quý giá hơn, triều đình cũng sẽ không xử lý nghiêm khắc, nhiều nhất là bị tổn hại thanh danh, đến lúc đại tuyển sẽ bị ảnh hưởng quan lộ vì những thanh danh này.
Vì vậy, dân chúng muốn quan lại làm việc gì, luôn phải nhét chút tiền thì mới dễ dàng hơn, quan lại chủ động làm việc cho dân chúng, cũng muốn dân chúng cho chút tiền vất vả.
Gần như đã hình thành một quy tắc bất thành văn, triều đình mắt nhắm mắt mở, dân chúng cũng tiềm thức hiểu được việc làm như vậy, trong lúc nhất thời cũng không truy ra được, không phân rõ được rốt cuộc là lỗi của ai, ai tạo nên cục diện ngày hôm nay.
Môi trường lớn như vậy, chỉ cần duy trì ở trạng thái tương đối cân bằng, quan lại và dân chúng cũng có thể hòa thuận chung sống, chỉ là tiếc thay có một số quan lại không biết đủ, dựa vào đó mà bóc lột, cán cân mất cân bằng, tự nhiên sẽ có một bên cực kỳ bất mãn, làm ồn ào không thể hòa thuận được nữa.
Giang Khải thấy Đỗ Hành nói chuyện với hắn chân thành, liền ngập ngừng nói: “Đúng như lời đại nhân nói, tháng chín tháng mười nha môn cử người xuống các thôn thu tô thuế, nông dân theo lệ ít nhiều gì cũng sẽ cho chút tiền vất vả, trước đây cũng coi như tạm ổn. Chỉ là từ khi ngân khố hết tiền, nợ lương nha lại không phát, nha lại liền bắt đầu tìm cách kiếm chác, như tiền vất vả khi thu tô thuế hàng năm đã tăng gấp ba đến năm lần so với trước đây.”
Nhà hắn cũng có trồng trọt, ruộng đất bạc màu chỉ mười mẫu, sau khi nộp thuế ruộng đất thì lương thực chỉ còn bốn năm thạch, bán lương thực được bao nhiêu tiền thì nộp thuế xong cũng chỉ còn một hai lượng bạc, nha lại nha môn đến thu thuế từ trước thu mấy chục văn tiền vất vả, sau đó đến mấy trăm văn, thậm chí còn có kẻ đòi cả ngàn văn.
Nha lại cũng xem người mà làm việc, thấy nhà nào khá giả thì đòi nhiều hơn, nhà nghèo hơn thì đòi ít đi, đảm bảo nông dân có thể bỏ ra số tiền vất vả nhiều nhất có thể, như vậy vừa không làm lớn chuyện, lại vừa có thể đút túi riêng.
Giang Khải ngày trước gia cảnh cũng khá giả, hắn từ nhỏ đã nhanh nhẹn, rất nhạy cảm với số học, nhà vì tương lai cắn răng cho hắn vào tư thục đọc sách, vốn là hy vọng vào con đường làm quan.
Nhưng thời gian tốt đẹp không dài, hắn mười tuổi mới vào tư thục, vốn đã học muộn, kết quả chỉ học được ba năm thì nhà đã không thể gánh nổi chi phí học tập cho hắn nữa.
Tuy thích đọc sách nhưng Giang Khải cũng hiểu cảnh ngộ khó khăn của gia đình, cho dù hắn mười tuổi học muộn cũng thông minh hơn những đứa trẻ năm tuổi học muộn rất nhiều, nhưng cũng đành phải bỏ dở việc học.
Ở nhà trồng trọt hai năm, năm nào cũng bị bóc lột, chẳng còn lại bao nhiêu, cũng chỉ vừa đủ ăn no.
Giang Khải tự biết cuộc sống như vậy sẽ ngày càng tệ hơn, nhờ bản lĩnh đọc sách mấy năm của mình, hắn chạy đến huyện thành tìm việc, ban đầu làm tạp vụ, chạy việc vặt, vì nhanh nhẹn nên cũng được coi trọng, sau đó vì biết chữ, biết tính toán nên được đề bạt lên làm tiên sinh kế toán.
Một tháng có thể nhận được mấy trăm văn, dù sao cũng tốt hơn là cắm mặt xuống ruộng đất làm nông, gia cảnh mới dần khá lên một chút.
Bây giờ hắn cũng chỉ mới mười bảy tuổi, nhưng trông đã như người hai mươi tuổi rồi.
Nhưng hắn có được ngày hôm nay, không chỉ nhờ bản thân nỗ lực, mà còn có chút may mắn, mà đại đa số nông dân không có may mắn, dưới sự áp bức năm này qua năm khác, ngày càng nghèo khổ, cuối cùng rất nhiều người bán ruộng bán đất trở thành tá điền.
Nhưng tá điền rơi vào tay hương thân địa chủ, lại là một câu chuyện tàn nhẫn khác.
“Ngươi cũng là người trong cuộc, sao không nói với ta sớm hơn?”
Giang Khải nói: “Sau khi đại nhân nhậm chức liền loại bỏ tên tham quan Giang Tác Vô, tiểu nhân nghĩ rằng cuộc sống của dân chúng cũng sẽ dễ chịu hơn một chút, dân chúng đều khen ngài là quan tốt. Nhưng sao lại phải làm phiền đại nhân mọi việc, những chuyện này liên quan quá rộng…”
Hắn không nói, nhưng Đỗ Hành cũng hiểu ý hắn.
Nếu muốn để dân chúng thực sự không bị bóc lột, chắc chắn phải động đến lợi ích của rất nhiều người, trong đó không thiếu quan lại trong huyện, còn có hương thân địa đầu xà ở huyện Thu Dương, đến lúc đó sẽ không còn đơn giản là loại bỏ một tên Giang Tác Vô nữa.
Giang Khải không muốn hắn biết dân chúng khốn khổ đến mức nào, đến lúc đó bị kẹp giữa hương thân địa đầu xà ở huyện Thu Dương khó xử, nếu đắc tội với người ta, chắc chắn sẽ không sống yên ổn được.
“Ta hiểu tâm ý của ngươi, ngươi một lòng muốn báo đáp sự coi trọng của ta, năm xưa ta được tri phủ và chủ khảo triều đình đề bạt tiếp nhận huyện Thu Dương, tâm trạng muốn báo đáp cũng giống như ngươi bây giờ. Nếu đến đây để làm qua loa cho xong chuyện, năm năm sau đại tuyển, ta còn mặt mũi nào mà gặp tri phủ đại nhân.”
“Việc ta nên làm ta không chối từ, muốn dân chúng huyện Thu Dương sống tốt, những khó khăn này chắc chắn phải vượt qua.”
Giang Khải nhíu mày, trong lòng dâng lên một tia ấm áp: “Đại nhân thật sáng suốt.”
Khoảng tháng chín, tháng mười sẽ bắt đầu thu tô thuế, Đỗ Hành cần phải sắp xếp đội ngũ xuống nông thôn trước.
Huyện Thu Dương có mười hai hương, phải chia nhóm cử người xuống thu tô thuế.
Đỗ Hành dự định mỗi đội sáu nha lại, một người ghi chép, một kế toán, bốn nha dịch.
Tuy công việc chính sau mùa thu hoạch là thu tô thuế, nhưng cũng không thể cử tất cả mọi người trong nha môn đi, phần lớn vẫn phải ở lại nha môn.
Vì vậy, Đỗ Hành chuẩn bị cử bốn đội đi thu thuế, mỗi đội hoàn thành công việc của ba hương.
Qua vài ngày, Đỗ Hành mang kế hoạch đã soạn thảo xong đưa cho Giang Khải, bảo hắn dán lên bảng thông báo bên ngoài Lễ phòng, công bố kế hoạch thu hoạch mùa màng của huyện lần này.
Quan lại trong huyện đều đến xem náo nhiệt tin tức nóng hổi, dù sao cũng là thời điểm kiếm chác hàng năm, ai mà không quan tâm.
“Năm nay chỉ cử hai mươi tư người đi? Một đội phải thu thuế của ba hương?”
“Như vậy làm sao bận rộn cho xuể?”
Giang Khải thấy mọi người thấy nhân số có hạn, có xu hướng muốn chen vào danh sách, liền nói đúng lúc: “Đại nhân ra lệnh, các đội xuống nông thôn làm việc có ba điều không được làm.”
Một, không được lười biếng, cần hoàn thành sớm công việc thu tô thuế;
Hai, không được ép buộc và dụ dỗ nông dân nộp tiền vất vả, tự nguyện cho thì nhận, không tự nguyện thì không được nhận;
Ba, không được nhận tiền vất vả của mỗi hộ gia đình quá hai mươi văn tiền, dù có nông dân bằng lòng cho, nhưng số tiền vượt quá hai mươi văn cũng không được nhận.
Giang Khải nói: “Đến lúc đó sẽ do tri huyện đại nhân dẫn đầu, thành lập thêm một đội giám sát, thỉnh thoảng xuống nông thôn thăm hỏi kiểm tra xem nha lại có làm việc theo quy định hay không. Nếu có người trái lệnh sẽ bị ghi nhận một lỗi, cuối năm khảo hạch không qua, không cần ta nói, các vị cũng biết sẽ ra sao.”
Chúng nha lại xôn xao, số tiền vất vả này thực chất không phải ai thu được bao nhiêu thì bỏ túi riêng bấy nhiêu, mà phải chia cho tất cả những người tham gia công việc lần này, phần lớn còn phải dâng lên cấp trên, thực tế vào tay mình không nhiều, vì vậy mỗi năm người đi làm công việc thu hoạch mùa màng đều muốn càng nhiều tiền vất vả càng tốt, như vậy sau khi trừ đi phần lớn đã nộp, số còn lại trong tay cũng nhiều hơn.
Trước đây tri huyện không bao giờ đề cập đến, có ai quản lý kỹ lưỡng như vậy bao giờ, lần này sắp xếp thật sự quá chi tiết.
Tuy trong lòng không vui, nhưng lại cảm thấy dường như đây là chuyện Đỗ Hành có thể làm.
Các nha lại vốn hừng hực khí thế bỗng không còn muốn làm việc vất vả này nữa, trong lúc nhất thời không ai nói gì.
Giang Khải nói: “Đại nhân đã nói, biết đây là công việc vất vả, đến lúc đó sau khi công việc thu hoạch mùa màng hoàn thành, sẽ khen thưởng dựa theo thành quả làm việc của nha lại xuống nông thôn.”
Vừa nghe đến khen thưởng liền lại hào hứng: “Khen thưởng gì?”
“Tri huyện đại nhân chúng ta là người thật thà, nha môn có công trang, đến lúc đó sẽ giết gia súc gia cầm trên công trang để làm phần thưởng phân phát.”
Nha lại nghe vậy liền phấn chấn hẳn lên, trong huyện có trang trại riêng của nha môn, cũng nuôi gà vịt lợn dê, cũng trồng lương thực.
Năm đó khi xây dựng công trang, triều đình dành riêng để làm trợ cấp sinh hoạt cho quan lại địa phương, hoàn toàn chỉ có quan mới có đặc quyền này, không ngờ Đỗ Hành lại lấy gia súc gia cầm lương thực trên công trang làm phần thưởng.
Nha lại cũng ăn ngũ cốc tạp lương của người dân, chỉ là so với người dân làm ăn sinh sống bên ngoài thì nhiều hơn một tầng quan hệ với nha môn, bổng lộc thực chất cũng rất thấp, nếu có thịt và gạo làm phần thưởng đối với bọn họ cũng rất hữu dụng.
Giang Khải thấy mọi người đã dao động, bèn căn thời gian nói: “Ai muốn tham gia việc xuống nông thôn thu hoạch mùa màng lần này thì đến chỗ ta đăng ký, đủ người thì thôi.”
Nước quá trong thì không có cá.
Đỗ Hành không lập tức loại bỏ hoàn toàn việc thu tiền vất vả, nhưng đã hạn chế, lại ngay lập tức có phần thưởng để bù đắp, có thể nói là thưởng phạt phân minh.
Người trong nha môn cũng không tiện nói gì, hơn nữa Đỗ Hành vừa đến đã trả hết số lương tháng bị nợ, sự phản kháng trong lòng mọi người cũng không còn mạnh mẽ như vậy.
Việc này điều cấm kỵ nhất là ra lệnh nghiêm khắc, một đao cắt đứt.
Đến lúc đó tất cả nha lại không chấp nhận, cùng nhau chống đối ngấm ngầm, Đỗ Hành e là cũng khó xử, vì vậy mới vòng vo làm nhiều chuyện như vậy.
Nhưng cũng không uổng công Đỗ Hành sắp xếp, nha lại bàn tán một hồi, cũng coi như chấp nhận việc này.
Vì phần thưởng, buổi chiều đã có không ít người đến chỗ Giang Khải đăng ký.
Thực chất việc giảm tiền vất vả thì dễ, việc khó là việc khen thưởng, dù sao công trang đó cũng không phải của riêng Đỗ Hành.
Tuy đến huyện Thu Dương làm tri huyện tạm thời có quyền sử dụng công trang, nhưng đồng thời có quyền sử dụng còn có giáo dụ huấn đạo, tuần kiểm các tiểu lại khác, tuy xem xét hành động của Đỗ Hành, nhưng hắn cũng không thể một mình quyết định công trang.
Đáng lẽ phải lấy lòng người ta, nếu làm tổn thương lòng thuộc hạ, tự nhiên cũng không phải là thượng sách.
Đỗ Hành tự nhiên tìm mọi người đến làm tư tưởng, còn về cách nói thế nào thì trong phủ có câu trả lời.
Tan làm, Đỗ Hành về phủ.
Vừa vào cửa liền thấy trong vườn có một cái người lùn lùn, tay cầm một thanh đao to, chém trái chém phải, thân dưới còn đứng rất vững, thế mà không bị động tác của mình làm ngã.
Thanh đại đao gỗ thu nhỏ hình Quan Công xé gió tạo thành một đường cong, “Ha!” một tiếng hô mềm mại, sau đó đại đao đâm tới, “Bộp” một tiếng giòn tan.
Đỗ Hành nhíu mày.
Chiếc chum nước trồng hoa súng nằm yên lặng dưới gốc cây lê bỗng nhiên bị thủng một lỗ, nước xanh rì rào theo một đường cong trong không khí, phun ra ngoài xì xì.
“Tần Đạm Sách!”
Đỗ Hành vội vàng chạy tới, nghe thấy giọng nói giận dữ của phụ thân, thằng nhóc con cũng không thèm quay đầu lại vội vàng cất đại đao, trốn sau lưng Dịch Viêm đang khoanh tay dựa vào cột nhà.
“Con đang làm cái gì! Lấy đại đao ở đâu ra?”
Đạm Sách nắm lấy góc áo của Dịch Viêm, chỉ ló ra nửa cái đầu: “Là Dịch ca ca làm.”
Đỗ Hành nghiến răng: “Vậy cũng là Dịch ca ca dạy con chọc vào chum nước!”
Chuyện đó thì không có, nhưng từ lâu đã muốn chọc vào chum nước rồi.
Đỗ Hành tìm một miếng vải vo thành một cục nhét vào lỗ hổng: “Cá chép nhỏ của Thừa Ý nuôi trong chum này, nước cạn hết cá chết khát xem ca ca con có tức giận không!”
Đạm Sách nghe vậy vội chạy đến bên chum nước, bám vào mép chum nhìn con cá bụng phệ nhà họ Vân tặng, may mà vẫn đang bơi lội tung tăng, liền thở phào nhẹ nhõm.
Nó ngẩng cằm nói với Đỗ Hành: “Đạm Sách ghét nhất cá chép nhỏ!”
Đỗ Hành véo má phúng phính của nó, cúi người bế nó lên: “Sao con lại nhỏ nhen như vậy.”
Đạm Sách hừ một tiếng.
“Tự dưng lại múa đao làm gì?”
“Thang ma ma đã dạy ca ca đọc sách rồi, cha nhỏ còn đón thêm mấy bạn nhỏ đến cùng đọc sách với ca ca, không cho con qua đó. Họ cũng không chơi với con!”
Đạm Sách bĩu môi, kể lể cha nhỏ bất công như thế nào.
Chờ nó học được võ đao, giống như Dịch ca ca có thể nhấc bổng nó lên bằng một tay, những kẻ phiền phức dám bám theo ca ca nó, nó sẽ dùng đại đao đâm từng đứa một.
Đỗ Hành nghe vậy không khỏi bật cười, sau đó nén cười, nói: “Vậy cha hỏi con, con có thích múa đao không?”
Đạm Sách nhìn thanh đao gỗ giống y như thật trong tay, gật đầu.
Tuy cầm rất nặng, nhưng oai phong hơn quả tú cầu, con hổ vải rất nhiều.
“Đạm Sách thích.”
“Vậy con đi hỏi những tiểu ca ca tiểu tỷ tỷ đến cùng ca ca học Thang ma ma xem ai thích thanh đại đao Quan Công của con.”
Đạm Sách nhíu mày rậm, lúc Dịch ca ca đưa thanh đại đao làm xong cho nó, nó rất thích, vội vàng mang đi tìm ca ca và những bạn nhỏ mới đến, nhưng hình như họ không thích, không có chút ý muốn cùng nhau chơi.
Cũng chỉ có cha nhỏ nói đại đao đẹp, còn giật lấy chơi một lúc mới chịu trả lại cho nó.
Đỗ Hành đáp: “Đúng rồi, các tiểu ca ca tiểu tỷ tỷ không thích múa đao, sao chơi với con được, họ thích những thứ Thang ma ma dạy. Nếu Thang ma ma dạy đọc sách viết chữ thì thôi, nhưng dạy thêu thùa, pha trà gì đó, loại này nếu con cũng thích, không thấy chán, quậy phá trong lớp học thì cha sẽ cho con qua đó.”
Đỗ Hành cũng không phải lừa trẻ con, dù sao những thứ này hắn đều biết, nếu Đạm Sách thích, hắn có thể cho nó đi học.
Đạm Sách im lặng, không nói gì, rồi úp mặt vào vai Đỗ Hành, nhìn thanh đại đao Quan Công trong tay.
“Đi không?”
Đạm Sách mím môi: “Vẫn là múa đao trong vườn thôi, ca ca tan học con lại chơi với ca ca.”
“Nếu đã là quyết định của con thì không được quậy phá nữa. Không được lấy chum nước xả giận!”
“Con biết rồi.”
Hai cha con nói xong, Đỗ Hành mới liếc nhìn Dịch Viêm bên cạnh: “Ngươi sửa chum nước cho ta.”
Dịch Viêm sờ mũi: “Tiểu thiếu gia có thiên phú võ học.”
Từ nhỏ đã biết chọc vào chỗ sắp bị đánh vào mông, quả thực là con đường bắt buộc của mỗi võ sĩ.
Đỗ Hành lười để ý đến Dịch Viêm, bế nhị bảo đến sảnh phụ, đứng ở cửa nhìn vào trong.
Thằng bé đang cầm sách đọc Tam Tự Kinh, Thừa Ý ngồi hàng đầu, giọng đọc mềm mại, nhưng rất nghiêm túc.
Mấy hôm trước qua cho nó viết hai chữ xem, đã hơi có dáng vẻ rồi.
Đủ thấy Thang ma ma dạy tốt, đứa bé cũng học cẩn thận.
Mà dưới Thừa Ý còn có thêm vài đứa trẻ, là ca nhi, con gái đích xuất của các gia đình giáo dụ, huấn đạo và Mã Anh Phiên.
Tần Tiểu Mãn thông qua nữ quyến nhà họ Mã làm quen với nữ quyến của các quan lại khác trong nha môn, lúc rảnh rỗi liền nói đến chuyện tìm nữ học cứu cho Thừa Ý, tự nhiên là trước tiên học được ở Đỗ Hành một bài nói rất hay, sau đó lại như đang tán gẫu nói cho các nữ quyến này nghe.
Mọi người liền biết trong phủ có một ma ma từ trong cung ra dạy dỗ Thừa Ý, lợi ích trong đó không cần phải nói quá nhiều, nữ quyến tự nhiên cũng nghĩ đến con mình.
Đều là con mình đẻ ra, đương nhiên muốn con biết thêm chút đạo lý, miễn là có người bắt đầu, đều là nhà quan lại cũng có chút gia sản, đương nhiên muốn học theo.
Chỉ là trong huyện khó mà tìm được người như vậy để dạy dỗ ca nhi, con gái, Tần Tiểu Mãn đương nhiên biết khó tìm, liền nhân cơ hội này nói ra câu Thừa Ý đọc sách cô đơn, nhưng mọi việc vẫn phải do Đỗ đại nhân quyết định.
Nữ quyến buổi tối thổi gió bên gối với đại nhân nhà mình, dù sao cũng là con mình đẻ ra, cũng sẽ cân nhắc cho con, lúc lên nha môn liền mặt dày mày dạn đi tìm Đỗ Hành xin cho cơ hội học cùng.
Đỗ Hành đương nhiên dễ nói chuyện, bán chút nhân tình này, tiện thể nhắc đến chuyện khen thưởng công trang, giáo dụ, tuần kiểm tự nhiên đồng ý ngay.
Như vậy sẽ không làm tổn thương tình cảm, ngược lại quan trên thuộc hạ còn thân thiết hơn.
Tháng chín, trong huyện thành rõ ràng nhộn nhịp hơn rất nhiều, những nông dân thu hoạch mùa màng sớm, nhanh tay đã bắt đầu vận chuyển lương thực đến huyện thành bán.
Tần Tiểu Mãn nghe ngóng giá lương thực trong huyện, ngô khoảng bảy trăm văn một thạch, gạo tám trăm năm mươi văn, giá thấp hơn rất nhiều so với năm được mùa ở huyện Lạc Hà.
Giá lương thực các huyện các nơi có chênh lệch cũng không có gì lạ, huyện Thu Dương nghèo, giá cả tự nhiên cũng thấp.
Một năm được mùa, để tránh việc thương nhân gian xảo lừa dân xảy ra, Đỗ Hành tăng cường nhiều nha dịch tuần kiểm trong thành, để duy trì trật tự, để nông dân có thể thuận lợi bán lương thực và nhận tiền.
Nông dân có thể bán lương thực lấy tiền, đồng thời, đội ngũ thu thuế xuống nông thôn do huyện phân công cũng thuận lợi hơn.
Cái nóng còn sót lại của mùa hè chuyển sang mùa thu, Đỗ Hành bận rộn sắp xếp công việc trong huyện, khóe miệng nóng đến nỗi nổi mụn nước.
Tần Tiểu Mãn hái rất nhiều hoa cúc dại ở ven ngoại ô về phơi khô, pha trà thanh nhiệt cho hắn uống, ngày nào cũng uống trà thanh nhiệt, mới không tiếp tục lan rộng.
Vốn tưởng rằng đã sắp xếp ổn thỏa cho mùa thu hoạch đầu tiên sau khi nhậm chức, không ngờ lại gặp rắc rối liên miên.
Cuối tháng chín, các lý chính trong hương đã thu dọn xong lương thực thuế của thôn mình, lần lượt chuyển đến huyện nộp.
Thôn Mông Bình cách huyện thành ba canh giờ đi bộ, trên đường vận chuyển lương thực đến huyện lại bị sơn tặc cướp!
Lý chính đã ngoài năm mươi tuổi bị kinh sợ, biết khó mà ăn nói với huyện phủ, nhất thời ngất xỉu, đến giờ vẫn nằm liệt giường chưa tỉnh lại.
Theo người báo cáo, lần này có đến ba mươi thạch lương thực bị cướp.
Thôn Mông Bình năm nay thu hoạch được tổng cộng bảy mươi hai thạch lương thực, vốn là một năm được mùa, lý chính nghĩ rất đơn giản, năm đầu tiên tri huyện mới nhậm chức, ông ta sớm vận chuyển lương thực đến cũng để lại ấn tượng tốt cho tri huyện, ai ngờ súng lại bắn con chim đầu đàn, bị sơn tặc để mắt tới.
Đỗ Hành đã nghe nói huyện Thu Dương có sơn tặc, trộm cướp hoành hành, sau khi nhậm chức, vấn đề trong huyện quá nhiều, có thể nói là trăm mối rối ren.
Nhất thời lại quên mất chuyện này.
Cũng là vì trong huyện còn tương đối yên ổn, không có trộm cướp như vậy, Đỗ Hành thực sự không ngờ những tên sơn tặc này lại dám cả gan cướp lương thực của triều đình, cướp bóc trên đường cái.
“Trước đây trong huyện chúng ta cũng có kẻ trộm, tên trộm đó chẳng phải cũng cả gan dám lẻn vào nhà người ta sao, không có ăn không có uống, cùng đường, chuyện gì cũng dám làm!”
Đỗ Hành lắc đầu: “Cũng là ta chưa sắp xếp chu toàn.”
Tần Tiểu Mãn an ủi: “Chàng đã cố gắng hết sức rồi, giờ chuyện đã xảy ra, hối hận cũng vô dụng, vẫn phải nghĩ cách khắc phục mới được.”
Đỗ Hành nói: “Bây giờ ta sẽ điều động huyện binh đi truy bắt bọn cướp, nhưng e rằng hiệu quả không lớn.”
Binh lính trong nha môn không được huấn luyện, tuần tra trong huyện thì còn làm được, nếu đi truy lương diệt cướp e là khó khăn, cần có người thích hợp dẫn dắt.
“Tiểu nhân nguyện ý đi.”
Nghe thấy giọng nói lạnh lùng của Dịch Viêm, Đỗ Hành và Tần Tiểu Mãn nhìn nhau.