Phu Lang Gọi Ta Về Nhà Ăn Bám Rồi!
Chương 118
Năm thứ bảy, Đỗ Hành đang giữ chức Tri phủ phủ Hi Giang.
Hi Giang khí hậu ôn hòa, nhiệt độ đông hè không quá khắc nghiệt, quanh năm phảng phất hơi thở mùa xuân, rất thích hợp để sinh sống. Dân số phủ Hi Giang cũng rất đông đúc.
Người dân trên phố xá, thôn quê qua lại tấp nập, vô cùng náo nhiệt.
Bách tính an cư lạc nghiệp, cuộc sống nhàn nhã, tầng lớp hương thân, sĩ đại phu đều có phẩm chất tốt, công việc của quan viên cũng nhàn hạ.
Đỗ Hành quen với việc bận rộn đấu tranh với hương thân, lo việc xây dựng ở huyện Thu Dương, ngày đêm thao thức lo lắng, đến một nơi nhàn nhã như thế này, nhất thời lại có chút không biết làm gì.
Vụ án không cần hắn xử lý, đã có Thông phán xử kiện làm chủ; việc xây dựng đã được các quan viên tiền nhiệm làm tốt, không có chỗ để hắn nhúng tay; mảng giáo dục cũng đã văn võ song toàn, đang phát triển mạnh mẽ.
Ra ngoài thì có bá tánh hỏi han sức khỏe, hương thân, sĩ đại phu cũng khách sáo, giữ lễ…
Thoắt cái đã nửa năm trôi qua, Đỗ Hành không làm được việc gì ra hồn, giống như đang an dưỡng tuổi già vậy.
Nghe nói vị Tri phủ tiền nhiệm cũng nhậm chức như thế này ba năm, cũng không có công trạng gì to tát rồi được điều về kinh thành nhậm chức.
Chỉ cần không gây ra chuyện gì, đến nơi thái bình thịnh trị này mấy năm, gần như đều được điều về kinh thành, có thể nói là nơi đào tạo quan lại kinh thành, đến làm Tri phủ để chuẩn bị.
Đỗ Hành cảm thấy mình còn trẻ, dường như còn phải phấn đấu thêm vài năm nữa, dưỡng lão sớm quá hình như không có lợi cho sự phát triển sau này, thực sự rất dễ làm hao mòn ý chí.
Tội lỗi, tội lỗi quá.
Đỗ Hành tìm việc để làm, ban lệnh cho phủ thành và các huyện xây dựng nhà vệ sinh công cộng.
Nhưng mà, chiếu lệnh được ban xuống vào tháng tư, các huyện thành lập tức hưởng ứng lời kêu gọi xây dựng, tháng bảy công trình đã hoàn thành.
Công việc được làm quá nhanh, Đỗ Hành ban đầu nghĩ là địa phương qua loa cho xong chuyện với hắn, một tân Tri phủ, liền đích thân dẫn người đi tuần tra các huyện thành xem xét, không ngờ khắp nơi đều xây dựng rất tốt.
Nguyên nhân là do phủ Hi Giang dân số đông, nhân lực nhiều mà giá lại rẻ, huyện muốn xây dựng cái gì cũng không tốn nhiều tiền mà có thể tập hợp được một lượng lớn nhân lực làm việc, công trình tự nhiên hoàn thành nhanh chóng.
Gần một năm sau, vào mùa thu hoạch, Đỗ Hành mới phát hiện ra một nhược điểm của phủ Hi Giang, phủ Hi Giang dân số đông, ưu điểm của việc này là nhân lực rẻ, muốn làm việc gì cũng được hưởng ứng.
Nhược điểm là đất đai chỉ có bấy nhiêu, những nơi có thể khai khẩn đã được khai khẩn từ lâu, mà thời đại này sản lượng lương thực cao nhất cũng chỉ được hai ba thạch một mẫu.
Sản lượng không cao mà dân số lại đông, lương thực tự sản xuất của phủ Hi Giang không đủ ăn, cần phải mua từ nơi khác, thêm cả chi phí vận chuyển, giá gạo tự nhiên đắt, một thạch gạo phải đến một nghìn năm trăm văn đến hai nghìn văn, so với phủ Cẩm Đoàn nơi họ từng ở trước đây đắt hơn năm sáu trăm văn.
Đỗ Hành xem như đã nhìn ra, vấn đề lớn hiện tại cần giải quyết chính là sản lượng lương thực. Hắn lật xem sổ sách, kỳ thực các vị quan tiền nhiệm cũng đã phát hiện vấn đề và đã làm việc chỉnh đốn.
Ví dụ như bón phân, khai hoang, cũng đã làm rồi nhưng hiệu quả không khả quan.
Đỗ Hành suy nghĩ, chỉ e rằng việc cải thiện đất đai cũng không mang lại thay đổi lớn nào, chỉ có thể thử xem có thể cải tiến từ cây trồng hay không.
Lật xem sổ sách xong, Đỗ Hành mới phát hiện đã đến giờ tan nha, các quan viên phủ nha không có việc gì quan trọng sẽ không làm thêm giờ.
Tan làm đúng giờ, tham gia yến tiệc, hội họp, đây là cuộc sống thường ngày cơ bản của quan viên phủ thành.
Trước đây, Đỗ Hành không thích giao tiếp, tiệc rượu, nhưng hắn phát hiện càng lên cao, việc giao thiệp càng nhiều, càng chú trọng đến các mối quan hệ, rất nhiều tin tức cần phải được trao đổi trong các buổi tụ tập, phủ nha không có nhiều việc, vậy thì cũng đành phải thích ứng dần.
Nhưng dù có thích ứng thế nào hắn cũng không có tinh lực ngày nào cũng đi, từ chối cấp dưới nhiều, trong bóng tối cũng có chút lời ra tiếng vào.
Hắn cũng cất sổ sách, tan làm đúng giờ, nếu cứ nán lại làm thêm giờ, cấp dưới cũng ngại ngùng mà ở lại, đến lúc đó chắc chắn sẽ càng bất mãn với vị tri phủ này hơn.
Dù sao cũng không có việc gì quan trọng, tự nhiên không cần phải làm phiền người khác.
Đỗ Hành thong thả về phủ đệ, vừa đến cửa, đã nghe thấy vài tiếng nói trẻ con.
“Đạm Sách, chiều nay chúng ta đến võ quán luyện thương đi, lần trước ta thấy huynh múa thương rất lợi hại, chúng ta lại múa một lần nữa được không?”
“Phu tử giao nhiều bài tập như vậy, các ngươi muốn nộp bài trắng rồi bị đánh đòn sao?”
“Ngày mai được nghỉ, không cần đến thư viện, nhất định phải làm bài tập ngay hôm nay sao? Huynh làm bài giỏi, học thuộc bài cũng nhanh, bài người khác học mười mấy hai mươi lần cũng không thuộc, huynh xem ba lần đã thuộc làu làu rồi, cần gì phải vội vàng làm bài tập chứ.”
Đạm Sách thở ra một hơi: “Cha ta mỗi tối đều xem ta học thuộc bài, luyện chữ, làm gì có thời gian để lười biếng. Đến ngày mai ta sẽ đến võ quán, hôm nay các ngươi cũng hoàn thành bài tập sớm đi.”
Đỗ Hành nghe đến đây mới bước vào.
Mấy đứa trẻ gầy gầy, lớn nhanh như măng mùa xuân nhìn thấy Đỗ Hành mặc quan phục.
Vội vàng đứng thành hàng: “Đỗ đại nhân vạn phúc.”
“Các con khỏe chứ, hôm nay thư viện tan học sớm vậy sao?”
“Vâng ạ, hôm nay phu tử hơi mệt, cho nên…”
Đỗ Hành đáp lại một tiếng: “Vậy cùng vào phủ chơi một lát rồi về nhé.”
“Đa tạ hảo ý của Đỗ đại nhân, chúng con phải về làm bài tập ạ, mai lại rủ Đạm Sách đến võ quán.”
“Cũng được, về nhà làm bài tập cho tốt, mai cùng nhau chơi cũng vui.”
Nhìn mấy đứa trẻ nhanh nhẹn xách cặp sách cáo từ.
Đỗ Hành mới vỗ vỗ đầu Đạm Sách: “Thấy cha về mới nói như vậy, con luôn ngoan ngoãn như thế đấy.”
Đỗ Hành cười xoa xoa mũi Đạm Sách: “Ngoan lắm.”
“Vừa rồi trên đường về thấy có vài thương nhân ngươi Hồ, có nhiều thứ lạ mắt, con đã mua một ít.”
Vừa dứt lời, Đạm Sách đã tung trên tay một vật tròn tròn giống như củ khoai nhỏ, rồi lại nhanh chóng bắt lại.
Đỗ Hành nhíu mày: “Con đang cầm cái gì vậy! Để ta xem!”
Đạm Sách thấy cha có chút kích động, vội vàng đưa củ khoai nhỏ cho Đỗ Hành: “Thương nhân đó nói trồng xuống sẽ nảy mầm ra hoa, ca ca thích trồng hoa, con thấy lạ nên mua một củ.”
Thấy Đỗ Hành nhìn chăm chú, cậu bé không khỏi hỏi: “Cha, đây là cái gì vậy? Cha nhận ra sao?”
Đỗ Hành cầm củ khoai tây tròn vo, trơn nhẵn, vội vàng hỏi: “Thương nhân ở đâu? Mau dẫn cha đi xem!”
Đạm Sách hơi khó hiểu, nhưng vẫn ngoan ngoãn dẫn Đỗ Hành đến chỗ hàng quán của thương nhân người Hồ.
Trên Tây Đại nhai có mười mấy người đàn ông ăn mặc khác với người Trung Nguyên, bày một gian hàng dài.
Bán đủ thứ đồ, nào là hương liệu, phấn son, đồ cổ quý hiếm, hạt giống hoa cỏ, đủ loại. Đồ đạc bày la liệt, để cho mọi người tự do lựa chọn, đúng là có chút thú vị như đi tìm vàng.
Ở phủ thành như Hi Giang này, đoàn thương nhân qua lại thường xuyên, nhưng Thương nhân ngừoi Hồ mang phong cách dị vực vẫn còn khá hiếm hoi, vừa bày hàng ra, người đến mua rất đông.
“Đây là thứ các ngươi bán sao?”
Thương nhân người Hồ nhìn Đỗ Hành mặc quan phục đưa ra củ khoai tây, lại thấy bên cạnh là một cậu bé tuấn tú, chân hơi run, không biết nên trả lời như thế nào cho phải phép.
Vừa rồi có một đám học trò nhỏ đi ngang qua quầy hàng, thương nhân người Hồ liền ra sức chào mời, bọn trẻ chọn không ít đồ.
Bọn trẻ lại không biết trả giá, thương nhân người Hồ hét giá nào thì đưa tiền giá ấy, thương nhân vốn xảo quyệt, dù sao cũng chẳng phải khách quen.
Nói khoác rằng hoa nở rộ tựa như ánh trăng rằm, rực rỡ như bầu trời sao đêm hè, một củ khoai tây nhỏ đã lấy của người ta ba mươi văn tiền.
Cũng không biết cậu bé là con trai nhà quan, bây giờ tìm đến cửa, nếu quan lão gia không vui thì sẽ bị đuổi đi.
“Đại nhân vạn phúc.” Thương nhân người Hồ nói bằng giọng vùng biên giới, vội vàng cầm thêm một củ khoai tây: “Thiếu gia thích không? Có thể tặng thêm hai củ.”
Đỗ Hành nhìn tên đại hán ria mép cong vút, nói vòng vo tam quốc, đoán chừng là đã chặt chém con mình, hắn đâu phải chưa từng làm ăn buôn bán, lẽ ra không đến nỗi không hiểu mấy mánh khóe này.
Nhưng hắn không phải đến đây để đòi lại mấy chục văn tiền, đường đường một vị Tri phủ, nếu chuyện này truyền ra ngoài thì thật mất mặt.
“Còn bao nhiêu thứ này?”
Bộ quan phục sáng chói khiến Thương nhân người Hồ không dám nói dối, hắn cũng không hiểu ý của Đỗ Hành, thận trọng đáp: “Bẩm đại nhân, một thùng, chỉ có một thùng.”
“Thật sự chỉ có một thùng?”
“Vâng, hàng Tây Dương, không nhiều.”
Đỗ Hành nói: “Bản quan mua hết.”
Thương nhân người Hồ trợn tròn đôi mắt vốn đã to như mắt bò: “Mua hết?!”
Vừa dứt lời, một Thương nhân người Hồ khác vỗ vào hắn một cái: “Đại nhân muốn mua thì bán hết cho đại nhân đi! Đừng nói nhảm!”
“Được, được.”
Buổi chiều, ở phủ đệ, thấy trời đã muộn, giờ tan làm cũng tan, giờ tan học cũng tan, nhưng không thấy Đỗ đại nhân về nhà, cũng không thấy Tần Đạm Sách.
Tần Tiểu Mãn nhíu mày, đang định gọi người đi xem sao, thì thấy người hầu bê một cái thùng lớn đựng thứ gì đó trông giống củ khoai, hai cha con cùng nhau trở về.
“Đây là cái gì vậy?”
Tần Tiểu Mãn trồng trọt mười mấy năm, lần đầu tiên thấy thứ quái dị này.
Đỗ Hành vỗ vỗ hai giỏ khoai tây: “Đây là thứ tốt, cứ chờ xem, sản lượng lương thực phủ Hi Giang sẽ nhờ vào mấy củ này đấy.”
Hai ngày sau, Đỗ Hành triệu tập lý trưởng của các làng đến phủ nha.
“Hôm nay triệu tập các vị đến đây để xem hạt giống Tây Dương mới mua từ Thương nhân người Hồ. Sản lượng rất cao, lại dễ trồng.”
Các lý trưởng nhìn nhau, nhìn những củ tròn tròn trong giỏ, không biết là để ăn hay để ngắm, có chút tò mò về ý định của Tri phủ.
“Tổng cộng cũng chỉ mua được hai giỏ từ Thương nhân người Hồ, số lượng không nhiều, ý của ta là những thôn nào có ý định có thể chia một ít về thôn trồng thử.”
Các lý trưởng nghe vậy đều ngạc nhiên, không thể tin được Tri phủ lại nói ra lời không đâu vào đâu như vậy, nhưng lại không dám nói, có chút khó xử nhìn Đỗ Hành.
“Các vị có gì cứ nói thẳng, không cần giấu diếm.”
“Đại nhân, không phải thảo dân cố chấp không nghe theo sự sắp xếp của đại nhân, thật sự là đất đai trong thôn chỉ có bấy nhiêu, đất đai trong tay các hộ dân cũng eo hẹp, cho dù thảo dân có đồng ý, e rằng đến lượt các hộ dân cũng không ai nguyện ý lấy đất ra để trồng thứ Tây Dương này.”
“Đúng vậy, đúng vậy, thôn Hoành Thủ là thôn lớn nhất trong phủ, đất đai của họ cũng không đủ dùng, huống chi thôn chúng ta đất đai càng không đủ.”
Nhìn thấy tiếng thoái thác liên tiếp vang lên, Đỗ Hành cũng hiểu ý của mọi người.
“Ta cũng biết khó khăn của mọi người, phủ Hi Giang cái gì cũng tốt, duy chỉ có lương thực là đắt, nếu lương thực ăn được có thể tăng sản, cũng có thể giảm bớt khó khăn cho bá tánh.”
Đỗ Hành lại thuyết giảng về những lợi ích của khoai tây, các lý trưởng nghe chăm chú, nhưng cuối cùng không ai lên tiếng.
Đỗ Hành thở dài, cũng không ép buộc nông dân, ruộng đất của người ta trồng trọt tốt, thu hoạch đúng kỳ nộp thuế ruộng đất, quan phủ tự nhiên không nên ép buộc nông dân làm gì.
“Hôm nay Đỗ đại nhân triệu tập các lý trưởng làm gì vậy? Trông Đỗ đại nhân có vẻ không vui.”
“Nghe nói là mua được mấy thứ Tây Dương, muốn các thôn trồng hạt giống Tây Dương, lý trưởng không đồng ý.”
“Cuộc sống của bá tánh phủ Hi Giang tuy không giàu có gì, nhưng cũng sống được, lương thực đắt đỏ, không đủ ăn phải đi mua ở phủ huyện khác cũng không phải một hai năm rồi, lại đi lần mò làm cái gì không biết.”
“Đồng tri đại nhân nên thông cảm, quan mới nhậm chức luôn muốn làm chút thành tích ra xem.”
“Ý tưởng thì tốt, nhưng rốt cuộc vẫn còn quá trẻ, cứ thích làm trò linh tinh, cứ an phận làm hết năm năm nhiệm kỳ, chỉ cần không có lỗi lầm gì lớn, thì thăng chức là chuyện bình thường.”
“Dù sao cũng là xuất thân cử nhân, từ nơi nhỏ bé đến, tầm nhìn hạn hẹp, chỉ biết bắt đầu từ khổ sai, không biết ứng xử linh hoạt.”
Đỗ Hành không biết bình thường những cấp dưới tươi cười chào đón hắn lại có cái nhìn như thế nào về hắn, việc không thành, hắn lê bước về phủ đệ.
Tần Tiểu Mãn thấy hắn nằm trên trường kỷ, hai tay gối trán, liền tiến lên vỗ vào tay hắn: “Về nhà rồi mà cũng không chịu cởi quan phục.”
Đỗ Hành uể oải dang tay, Tần Tiểu Mãn nắm lấy tay áo, thuận thế cởi quan phục cho hắn.
Cậu đem treo lên giá áo bên cạnh, lấy chổi lông gà phủi bụi.
“Không ai chịu lấy củ khoai của chàng à? Trông chàng tiu nghỉu thế.”
Đỗ Hành xua tay, khoai tây tổng cộng không nhiều, hắn cũng không nỡ cho người nhà làm một bữa, bản thân lại nâng niu thứ cây trồng này, không ngờ người khác lại vứt bỏ như rác rưởi.
“Cũng bình thường thôi, nếu ta vẫn còn cày ruộng, đất đai lại ít, thì ta cũng không chịu trồng thứ Tây Dương chưa từng thấy bao giờ này.”
“Nông dân năm nào cũng sống nhờ đất đai, sao dám mạo hiểm, lý trưởng cũng là thực tâm suy nghĩ cho nông dân, huynh đừng giận nữa.”
“Ta không giận, muốn tuyên truyền một loại lương thực mới vốn đã không dễ dàng, tư tưởng cố hữu sao dễ thay đổi, chỉ là cứ khuyến khích mọi người trồng trọt mà bá tánh không chịu, thì phải tốn nhiều công sức hơn nữa. Cứ từ từ thôi, ta cũng không trách mọi người.”
Tần Tiểu Mãn nghiêng đầu nhìn hắn, muốn nói nhàn nhã làm quan chẳng phải tốt sao, cần gì phải vất vả làm những việc này, ngày ngày dạy con cái đọc sách viết chữ chẳng sướng hơn sao.
Nhưng cậu không nói ra lời, biết rõ ở cái tuổi này của Đỗ Hành sẽ không cam chịu như vậy.
Hai tháng sau, Đỗ Hành tìm khắp phủ chí, ở phía đông phủ thành tìm được một mảnh đất hoang bị bỏ hoang vì đất cằn cỗi, nhiều cát đá mà không có nông dân nào chịu nhận canh tác.
Diện tích cũng không lớn, chỉ khoảng hai ba mẫu.
Đỗ Hành nghĩ hạt giống khoai tây trong tay cũng không nhiều, số đất này cũng đủ rồi, bá tánh không chịu trồng, vậy thì cứ làm thí điểm trước.
Mùa xuân năm đó, mảnh đất hoang đã được phủ dịch khai hoang, gieo trồng.
Tổng cộng có hơn ba mẫu đất, Đỗ Hành đích thân dẫn người xuống ruộng, xắn tay áo hăng hái trồng trọt, hướng dẫn trồng khoai tây.
Hi Giang khí hậu ôn hòa, nhiệt độ đông hè không quá khắc nghiệt, quanh năm phảng phất hơi thở mùa xuân, rất thích hợp để sinh sống. Dân số phủ Hi Giang cũng rất đông đúc.
Người dân trên phố xá, thôn quê qua lại tấp nập, vô cùng náo nhiệt.
Bách tính an cư lạc nghiệp, cuộc sống nhàn nhã, tầng lớp hương thân, sĩ đại phu đều có phẩm chất tốt, công việc của quan viên cũng nhàn hạ.
Đỗ Hành quen với việc bận rộn đấu tranh với hương thân, lo việc xây dựng ở huyện Thu Dương, ngày đêm thao thức lo lắng, đến một nơi nhàn nhã như thế này, nhất thời lại có chút không biết làm gì.
Vụ án không cần hắn xử lý, đã có Thông phán xử kiện làm chủ; việc xây dựng đã được các quan viên tiền nhiệm làm tốt, không có chỗ để hắn nhúng tay; mảng giáo dục cũng đã văn võ song toàn, đang phát triển mạnh mẽ.
Ra ngoài thì có bá tánh hỏi han sức khỏe, hương thân, sĩ đại phu cũng khách sáo, giữ lễ…
Thoắt cái đã nửa năm trôi qua, Đỗ Hành không làm được việc gì ra hồn, giống như đang an dưỡng tuổi già vậy.
Nghe nói vị Tri phủ tiền nhiệm cũng nhậm chức như thế này ba năm, cũng không có công trạng gì to tát rồi được điều về kinh thành nhậm chức.
Chỉ cần không gây ra chuyện gì, đến nơi thái bình thịnh trị này mấy năm, gần như đều được điều về kinh thành, có thể nói là nơi đào tạo quan lại kinh thành, đến làm Tri phủ để chuẩn bị.
Đỗ Hành cảm thấy mình còn trẻ, dường như còn phải phấn đấu thêm vài năm nữa, dưỡng lão sớm quá hình như không có lợi cho sự phát triển sau này, thực sự rất dễ làm hao mòn ý chí.
Tội lỗi, tội lỗi quá.
Đỗ Hành tìm việc để làm, ban lệnh cho phủ thành và các huyện xây dựng nhà vệ sinh công cộng.
Nhưng mà, chiếu lệnh được ban xuống vào tháng tư, các huyện thành lập tức hưởng ứng lời kêu gọi xây dựng, tháng bảy công trình đã hoàn thành.
Công việc được làm quá nhanh, Đỗ Hành ban đầu nghĩ là địa phương qua loa cho xong chuyện với hắn, một tân Tri phủ, liền đích thân dẫn người đi tuần tra các huyện thành xem xét, không ngờ khắp nơi đều xây dựng rất tốt.
Nguyên nhân là do phủ Hi Giang dân số đông, nhân lực nhiều mà giá lại rẻ, huyện muốn xây dựng cái gì cũng không tốn nhiều tiền mà có thể tập hợp được một lượng lớn nhân lực làm việc, công trình tự nhiên hoàn thành nhanh chóng.
Gần một năm sau, vào mùa thu hoạch, Đỗ Hành mới phát hiện ra một nhược điểm của phủ Hi Giang, phủ Hi Giang dân số đông, ưu điểm của việc này là nhân lực rẻ, muốn làm việc gì cũng được hưởng ứng.
Nhược điểm là đất đai chỉ có bấy nhiêu, những nơi có thể khai khẩn đã được khai khẩn từ lâu, mà thời đại này sản lượng lương thực cao nhất cũng chỉ được hai ba thạch một mẫu.
Sản lượng không cao mà dân số lại đông, lương thực tự sản xuất của phủ Hi Giang không đủ ăn, cần phải mua từ nơi khác, thêm cả chi phí vận chuyển, giá gạo tự nhiên đắt, một thạch gạo phải đến một nghìn năm trăm văn đến hai nghìn văn, so với phủ Cẩm Đoàn nơi họ từng ở trước đây đắt hơn năm sáu trăm văn.
Đỗ Hành xem như đã nhìn ra, vấn đề lớn hiện tại cần giải quyết chính là sản lượng lương thực. Hắn lật xem sổ sách, kỳ thực các vị quan tiền nhiệm cũng đã phát hiện vấn đề và đã làm việc chỉnh đốn.
Ví dụ như bón phân, khai hoang, cũng đã làm rồi nhưng hiệu quả không khả quan.
Đỗ Hành suy nghĩ, chỉ e rằng việc cải thiện đất đai cũng không mang lại thay đổi lớn nào, chỉ có thể thử xem có thể cải tiến từ cây trồng hay không.
Lật xem sổ sách xong, Đỗ Hành mới phát hiện đã đến giờ tan nha, các quan viên phủ nha không có việc gì quan trọng sẽ không làm thêm giờ.
Tan làm đúng giờ, tham gia yến tiệc, hội họp, đây là cuộc sống thường ngày cơ bản của quan viên phủ thành.
Trước đây, Đỗ Hành không thích giao tiếp, tiệc rượu, nhưng hắn phát hiện càng lên cao, việc giao thiệp càng nhiều, càng chú trọng đến các mối quan hệ, rất nhiều tin tức cần phải được trao đổi trong các buổi tụ tập, phủ nha không có nhiều việc, vậy thì cũng đành phải thích ứng dần.
Nhưng dù có thích ứng thế nào hắn cũng không có tinh lực ngày nào cũng đi, từ chối cấp dưới nhiều, trong bóng tối cũng có chút lời ra tiếng vào.
Hắn cũng cất sổ sách, tan làm đúng giờ, nếu cứ nán lại làm thêm giờ, cấp dưới cũng ngại ngùng mà ở lại, đến lúc đó chắc chắn sẽ càng bất mãn với vị tri phủ này hơn.
Dù sao cũng không có việc gì quan trọng, tự nhiên không cần phải làm phiền người khác.
Đỗ Hành thong thả về phủ đệ, vừa đến cửa, đã nghe thấy vài tiếng nói trẻ con.
“Đạm Sách, chiều nay chúng ta đến võ quán luyện thương đi, lần trước ta thấy huynh múa thương rất lợi hại, chúng ta lại múa một lần nữa được không?”
“Phu tử giao nhiều bài tập như vậy, các ngươi muốn nộp bài trắng rồi bị đánh đòn sao?”
“Ngày mai được nghỉ, không cần đến thư viện, nhất định phải làm bài tập ngay hôm nay sao? Huynh làm bài giỏi, học thuộc bài cũng nhanh, bài người khác học mười mấy hai mươi lần cũng không thuộc, huynh xem ba lần đã thuộc làu làu rồi, cần gì phải vội vàng làm bài tập chứ.”
Đạm Sách thở ra một hơi: “Cha ta mỗi tối đều xem ta học thuộc bài, luyện chữ, làm gì có thời gian để lười biếng. Đến ngày mai ta sẽ đến võ quán, hôm nay các ngươi cũng hoàn thành bài tập sớm đi.”
Đỗ Hành nghe đến đây mới bước vào.
Mấy đứa trẻ gầy gầy, lớn nhanh như măng mùa xuân nhìn thấy Đỗ Hành mặc quan phục.
Vội vàng đứng thành hàng: “Đỗ đại nhân vạn phúc.”
“Các con khỏe chứ, hôm nay thư viện tan học sớm vậy sao?”
“Vâng ạ, hôm nay phu tử hơi mệt, cho nên…”
Đỗ Hành đáp lại một tiếng: “Vậy cùng vào phủ chơi một lát rồi về nhé.”
“Đa tạ hảo ý của Đỗ đại nhân, chúng con phải về làm bài tập ạ, mai lại rủ Đạm Sách đến võ quán.”
“Cũng được, về nhà làm bài tập cho tốt, mai cùng nhau chơi cũng vui.”
Nhìn mấy đứa trẻ nhanh nhẹn xách cặp sách cáo từ.
Đỗ Hành mới vỗ vỗ đầu Đạm Sách: “Thấy cha về mới nói như vậy, con luôn ngoan ngoãn như thế đấy.”
Đỗ Hành cười xoa xoa mũi Đạm Sách: “Ngoan lắm.”
“Vừa rồi trên đường về thấy có vài thương nhân ngươi Hồ, có nhiều thứ lạ mắt, con đã mua một ít.”
Vừa dứt lời, Đạm Sách đã tung trên tay một vật tròn tròn giống như củ khoai nhỏ, rồi lại nhanh chóng bắt lại.
Đỗ Hành nhíu mày: “Con đang cầm cái gì vậy! Để ta xem!”
Đạm Sách thấy cha có chút kích động, vội vàng đưa củ khoai nhỏ cho Đỗ Hành: “Thương nhân đó nói trồng xuống sẽ nảy mầm ra hoa, ca ca thích trồng hoa, con thấy lạ nên mua một củ.”
Thấy Đỗ Hành nhìn chăm chú, cậu bé không khỏi hỏi: “Cha, đây là cái gì vậy? Cha nhận ra sao?”
Đỗ Hành cầm củ khoai tây tròn vo, trơn nhẵn, vội vàng hỏi: “Thương nhân ở đâu? Mau dẫn cha đi xem!”
Đạm Sách hơi khó hiểu, nhưng vẫn ngoan ngoãn dẫn Đỗ Hành đến chỗ hàng quán của thương nhân người Hồ.
Trên Tây Đại nhai có mười mấy người đàn ông ăn mặc khác với người Trung Nguyên, bày một gian hàng dài.
Bán đủ thứ đồ, nào là hương liệu, phấn son, đồ cổ quý hiếm, hạt giống hoa cỏ, đủ loại. Đồ đạc bày la liệt, để cho mọi người tự do lựa chọn, đúng là có chút thú vị như đi tìm vàng.
Ở phủ thành như Hi Giang này, đoàn thương nhân qua lại thường xuyên, nhưng Thương nhân ngừoi Hồ mang phong cách dị vực vẫn còn khá hiếm hoi, vừa bày hàng ra, người đến mua rất đông.
“Đây là thứ các ngươi bán sao?”
Thương nhân người Hồ nhìn Đỗ Hành mặc quan phục đưa ra củ khoai tây, lại thấy bên cạnh là một cậu bé tuấn tú, chân hơi run, không biết nên trả lời như thế nào cho phải phép.
Vừa rồi có một đám học trò nhỏ đi ngang qua quầy hàng, thương nhân người Hồ liền ra sức chào mời, bọn trẻ chọn không ít đồ.
Bọn trẻ lại không biết trả giá, thương nhân người Hồ hét giá nào thì đưa tiền giá ấy, thương nhân vốn xảo quyệt, dù sao cũng chẳng phải khách quen.
Nói khoác rằng hoa nở rộ tựa như ánh trăng rằm, rực rỡ như bầu trời sao đêm hè, một củ khoai tây nhỏ đã lấy của người ta ba mươi văn tiền.
Cũng không biết cậu bé là con trai nhà quan, bây giờ tìm đến cửa, nếu quan lão gia không vui thì sẽ bị đuổi đi.
“Đại nhân vạn phúc.” Thương nhân người Hồ nói bằng giọng vùng biên giới, vội vàng cầm thêm một củ khoai tây: “Thiếu gia thích không? Có thể tặng thêm hai củ.”
Đỗ Hành nhìn tên đại hán ria mép cong vút, nói vòng vo tam quốc, đoán chừng là đã chặt chém con mình, hắn đâu phải chưa từng làm ăn buôn bán, lẽ ra không đến nỗi không hiểu mấy mánh khóe này.
Nhưng hắn không phải đến đây để đòi lại mấy chục văn tiền, đường đường một vị Tri phủ, nếu chuyện này truyền ra ngoài thì thật mất mặt.
“Còn bao nhiêu thứ này?”
Bộ quan phục sáng chói khiến Thương nhân người Hồ không dám nói dối, hắn cũng không hiểu ý của Đỗ Hành, thận trọng đáp: “Bẩm đại nhân, một thùng, chỉ có một thùng.”
“Thật sự chỉ có một thùng?”
“Vâng, hàng Tây Dương, không nhiều.”
Đỗ Hành nói: “Bản quan mua hết.”
Thương nhân người Hồ trợn tròn đôi mắt vốn đã to như mắt bò: “Mua hết?!”
Vừa dứt lời, một Thương nhân người Hồ khác vỗ vào hắn một cái: “Đại nhân muốn mua thì bán hết cho đại nhân đi! Đừng nói nhảm!”
“Được, được.”
Buổi chiều, ở phủ đệ, thấy trời đã muộn, giờ tan làm cũng tan, giờ tan học cũng tan, nhưng không thấy Đỗ đại nhân về nhà, cũng không thấy Tần Đạm Sách.
Tần Tiểu Mãn nhíu mày, đang định gọi người đi xem sao, thì thấy người hầu bê một cái thùng lớn đựng thứ gì đó trông giống củ khoai, hai cha con cùng nhau trở về.
“Đây là cái gì vậy?”
Tần Tiểu Mãn trồng trọt mười mấy năm, lần đầu tiên thấy thứ quái dị này.
Đỗ Hành vỗ vỗ hai giỏ khoai tây: “Đây là thứ tốt, cứ chờ xem, sản lượng lương thực phủ Hi Giang sẽ nhờ vào mấy củ này đấy.”
Hai ngày sau, Đỗ Hành triệu tập lý trưởng của các làng đến phủ nha.
“Hôm nay triệu tập các vị đến đây để xem hạt giống Tây Dương mới mua từ Thương nhân người Hồ. Sản lượng rất cao, lại dễ trồng.”
Các lý trưởng nhìn nhau, nhìn những củ tròn tròn trong giỏ, không biết là để ăn hay để ngắm, có chút tò mò về ý định của Tri phủ.
“Tổng cộng cũng chỉ mua được hai giỏ từ Thương nhân người Hồ, số lượng không nhiều, ý của ta là những thôn nào có ý định có thể chia một ít về thôn trồng thử.”
Các lý trưởng nghe vậy đều ngạc nhiên, không thể tin được Tri phủ lại nói ra lời không đâu vào đâu như vậy, nhưng lại không dám nói, có chút khó xử nhìn Đỗ Hành.
“Các vị có gì cứ nói thẳng, không cần giấu diếm.”
“Đại nhân, không phải thảo dân cố chấp không nghe theo sự sắp xếp của đại nhân, thật sự là đất đai trong thôn chỉ có bấy nhiêu, đất đai trong tay các hộ dân cũng eo hẹp, cho dù thảo dân có đồng ý, e rằng đến lượt các hộ dân cũng không ai nguyện ý lấy đất ra để trồng thứ Tây Dương này.”
“Đúng vậy, đúng vậy, thôn Hoành Thủ là thôn lớn nhất trong phủ, đất đai của họ cũng không đủ dùng, huống chi thôn chúng ta đất đai càng không đủ.”
Nhìn thấy tiếng thoái thác liên tiếp vang lên, Đỗ Hành cũng hiểu ý của mọi người.
“Ta cũng biết khó khăn của mọi người, phủ Hi Giang cái gì cũng tốt, duy chỉ có lương thực là đắt, nếu lương thực ăn được có thể tăng sản, cũng có thể giảm bớt khó khăn cho bá tánh.”
Đỗ Hành lại thuyết giảng về những lợi ích của khoai tây, các lý trưởng nghe chăm chú, nhưng cuối cùng không ai lên tiếng.
Đỗ Hành thở dài, cũng không ép buộc nông dân, ruộng đất của người ta trồng trọt tốt, thu hoạch đúng kỳ nộp thuế ruộng đất, quan phủ tự nhiên không nên ép buộc nông dân làm gì.
“Hôm nay Đỗ đại nhân triệu tập các lý trưởng làm gì vậy? Trông Đỗ đại nhân có vẻ không vui.”
“Nghe nói là mua được mấy thứ Tây Dương, muốn các thôn trồng hạt giống Tây Dương, lý trưởng không đồng ý.”
“Cuộc sống của bá tánh phủ Hi Giang tuy không giàu có gì, nhưng cũng sống được, lương thực đắt đỏ, không đủ ăn phải đi mua ở phủ huyện khác cũng không phải một hai năm rồi, lại đi lần mò làm cái gì không biết.”
“Đồng tri đại nhân nên thông cảm, quan mới nhậm chức luôn muốn làm chút thành tích ra xem.”
“Ý tưởng thì tốt, nhưng rốt cuộc vẫn còn quá trẻ, cứ thích làm trò linh tinh, cứ an phận làm hết năm năm nhiệm kỳ, chỉ cần không có lỗi lầm gì lớn, thì thăng chức là chuyện bình thường.”
“Dù sao cũng là xuất thân cử nhân, từ nơi nhỏ bé đến, tầm nhìn hạn hẹp, chỉ biết bắt đầu từ khổ sai, không biết ứng xử linh hoạt.”
Đỗ Hành không biết bình thường những cấp dưới tươi cười chào đón hắn lại có cái nhìn như thế nào về hắn, việc không thành, hắn lê bước về phủ đệ.
Tần Tiểu Mãn thấy hắn nằm trên trường kỷ, hai tay gối trán, liền tiến lên vỗ vào tay hắn: “Về nhà rồi mà cũng không chịu cởi quan phục.”
Đỗ Hành uể oải dang tay, Tần Tiểu Mãn nắm lấy tay áo, thuận thế cởi quan phục cho hắn.
Cậu đem treo lên giá áo bên cạnh, lấy chổi lông gà phủi bụi.
“Không ai chịu lấy củ khoai của chàng à? Trông chàng tiu nghỉu thế.”
Đỗ Hành xua tay, khoai tây tổng cộng không nhiều, hắn cũng không nỡ cho người nhà làm một bữa, bản thân lại nâng niu thứ cây trồng này, không ngờ người khác lại vứt bỏ như rác rưởi.
“Cũng bình thường thôi, nếu ta vẫn còn cày ruộng, đất đai lại ít, thì ta cũng không chịu trồng thứ Tây Dương chưa từng thấy bao giờ này.”
“Nông dân năm nào cũng sống nhờ đất đai, sao dám mạo hiểm, lý trưởng cũng là thực tâm suy nghĩ cho nông dân, huynh đừng giận nữa.”
“Ta không giận, muốn tuyên truyền một loại lương thực mới vốn đã không dễ dàng, tư tưởng cố hữu sao dễ thay đổi, chỉ là cứ khuyến khích mọi người trồng trọt mà bá tánh không chịu, thì phải tốn nhiều công sức hơn nữa. Cứ từ từ thôi, ta cũng không trách mọi người.”
Tần Tiểu Mãn nghiêng đầu nhìn hắn, muốn nói nhàn nhã làm quan chẳng phải tốt sao, cần gì phải vất vả làm những việc này, ngày ngày dạy con cái đọc sách viết chữ chẳng sướng hơn sao.
Nhưng cậu không nói ra lời, biết rõ ở cái tuổi này của Đỗ Hành sẽ không cam chịu như vậy.
Hai tháng sau, Đỗ Hành tìm khắp phủ chí, ở phía đông phủ thành tìm được một mảnh đất hoang bị bỏ hoang vì đất cằn cỗi, nhiều cát đá mà không có nông dân nào chịu nhận canh tác.
Diện tích cũng không lớn, chỉ khoảng hai ba mẫu.
Đỗ Hành nghĩ hạt giống khoai tây trong tay cũng không nhiều, số đất này cũng đủ rồi, bá tánh không chịu trồng, vậy thì cứ làm thí điểm trước.
Mùa xuân năm đó, mảnh đất hoang đã được phủ dịch khai hoang, gieo trồng.
Tổng cộng có hơn ba mẫu đất, Đỗ Hành đích thân dẫn người xuống ruộng, xắn tay áo hăng hái trồng trọt, hướng dẫn trồng khoai tây.